Xe men theo đường quốc lộ của thôn chạy về hướng đông, sau khi đến huyện thành, tầm nhìn trở nên khoáng đạt rất nhiều, trước mặt chúng tôi là một bình nguyên rộng lớn. Dường như thôn xóm ở đây sống không tập trung, các hộ thường xây nhà ở hai bên đường, phía sau nhà chính là “căn cứ địa” của nhà mình.
Mặc chiếc xe rung lắc, tôi giở tập hồ sơ mà trưởng phòng Triệu đưa cho lúc trước và đọc lý lịch của hai người bị hại. Thi thể nam tên là Trịnh Khánh Hoa, là người huyện Khánh Hoa chính gốc, năm nay đã tám mươi mốt tuổi. Theo tình hình điều tra, sức khỏe của ông cụ rất tốt, tất cả công việc đồng áng trong nhà đều do mình ông gánh vác. Thi thể nữ là cụ bà Trịnh Kim Thị, vợ của ông cụ Trịnh Khánh Hoa, năm nay bảy mươi chín tuổi, bà là người huyện khác, hơn năm mươi năm trước được gả đến Trịnh gia. Cụ bà cũng rất khỏe mạnh, nhiều tuổi vậy rồi mà gần như chưa hề phải đi bệnh viện.
“Nếu không bị sát hại thì có lẽ hai cụ phải sống đến trăm tuổi.” Đại Bảo nói.
“Sống chết có số, phú quý nhờ trời mà!” Tôi thở dài.
Chẳng bao lâu sau, chúng tôi đã đến được địa điểm cần đến. Xe của trưởng phòng Triệu dẫn đầu đoàn xe chạy bon bon trên đường cái dẫn vào thôn. Khi đến trước cổng một hộ gia đình, xe của ông chợt dừng lại. Đây là bãi đỗ xe thuê tạm thời của đoàn cảnh sát, mấy chiếc xe đỗ ngổn ngang ở đó. Phía bên kia đường đối diện với hộ gia đình này là một ngôi nhà được căng dây cảnh báo, có lẽ đó chính là hiện trường.
Có thể vì trước đó hiện trường xảy ra sơ sót mất mát gì đó nên việc phòng vệ ở ngoại vi hiện trường được tăng cường rõ rệt, mỗi góc của khu vực phong tỏa đều có hai nhân viên mặc cảnh phục đứng gác, có thể đó là cảnh sát dân sự hoặc cũng có thể là cảnh sát nghĩa vụ vai đeo cấp hiệu học viên.
Trưởng phòng Triệu đứng bên vệ đường chỉ tay vào ngôi nhà phía trong hiện trường bảo: “Hôm nay là thứ hai, cứ đến thứ hai hàng tuần là anh Trịnh Nhàn Phúc, con trai của hai cụ ấy lại đến thăm, đại khái giống như kiểu vấn an thời xưa đó! Sáng sớm nay, Trịnh Nhàn Phúc đến thăm bố mẹ thì phát hiện cổng mở toang hoang, sau khi bước vào hiện trường, anh ta phát hiện hai cụ đều đã gặp nạn, thế là vội vàng gọi điện báo cảnh sát. Bác sĩ pháp y chỗ chúng tôi cũng vừa làm khám nghiệm đơn giản ở bề ngoài, xác định hai cụ ấy gặp nạn từ tối qua.”
Ngôi nhà hiện trường nằm ở phía bắc con đường, địa thế thấp hơn mặt đường một chút, cổng cách vệ đường chừng hơn chục mét. Mặt đất phía trước cửa là mặt phẳng trải đá, có lẽ trước đây dùng làm sân nhà. Đứng ở vệ đường ngó vào trong có thể thấy kết cấu chỉnh thể của căn nhà. Đây là dạng nhà vườn một cổng một vườn, từ cổng đi vào sẽ thấy bên trái là chuồng lợn và chuồng gà, chính giữa là phòng khách tương đối rộng rãi, phía phải là một chái nhà nhỏ, nghe cảnh sát điều tra giới thiệu đó là gian phòng vừa dùng làm phòng ngủ lại vừa dùng làm nhà bếp, ngay cửa kê một bệ bếp, trong phòng còn có giường.
“Hai cụ là người thế nào?” Trần Thi Vũ hỏi cảnh sát điều tra. Tôi biết hiểu nhiều về tình hình điều tra tiền kỳ sẽ giúp ích cho việc điều tra phát hiện và phân tích hiện trường.
“Ừm!” Cậu cảnh sát điều tra nhíu mày ra chiều suy nghĩ, rồi đáp: “Câu hỏi của cô hơi khó trả lời. Nếu tổng hợp các điều tra của chúng tôi thì họ là người bình thường.”
“Câu này có nghĩa gì?”
“Thông thường khi điều tra tính cách hoặc hành xử của một người thì đại đa số đều cho ra kết quả là người bình thường.” Cậu cảnh sát giải thích, “Nghĩa là có người sẽ đánh giá tốt, có người sẽ đánh giá không tốt. Rất ít người được đám đông khen nức nở là người tốt toàn diện hoặc phản ánh là người xấu toàn phần. Con người mà lại! Sống ở trên đời luôn có người gần gũi với mình hơn, cũng luôn có người xa cách mình hơn.”
“Cậu nói có lý!” Tôi cảm thán, “Trách gì có người nói, tuy điều tra và kỹ thuật hình sự thuộc cùng một bộ môn, nhưng nội dung nghiên cứu lại khá khác biệt. Chuyên ngành của chúng tôi thuộc khoa học tự nhiên, còn chuyên ngành điều tra của các cậu lại thuộc khoa học xã hội.”
Cậu cảnh sát điều tra nói tiếp: “Ý kiến duy nhất tương đối thống nhất là tình cảm hai vợ chồng ông lão rất mặn nồng. Bao nhiêu năm lấy nhau mà chưa ai nhìn thấy hai ông bà cãi nhau. Về điểm này, họ là tấm gương của mọi người dân trong thôn.”
“Điều đó có nghĩa là không có chuyện họ bị sát hại do thù hận về tình phải không?” Trần Thi Vũ hỏi.
“Bằng ấy tuổi rồi ai còn nghĩ đến chuyện gϊếŧ nhau vì tình nữa!” Lâm Đào nói, “Đương nhiên vấn đề cô đưa ra cũng rất hay.”
Đại Bảo nói: “Ô! Cũng chưa hẳn đâu nhé! Vụ án lần trước tôi xử lý…”
“Vậy họ có quan hệ mâu thuẫn nào rõ rệt không?” Tôi cố tình xen ngang để lái câu chuyện của Đại Bảo sang hướng khác, “Đã xác định tính chất vụ án chưa?”
“Chỉ e mời các anh đến đây chủ yếu là để giải quyết vấn đề tính chất vụ án.” Trưởng phòng Triệu cắt lời, “Chúng tôi khẳng định chắc chắn không có quan hệ mâu thuẫn rõ rệt, nhưng có mâu thuẫn kín đáo hay tiềm tàng nào không thì khó nói. Đến thời điểm hiện tại, chúng tôi vẫn chưa lần ra manh mối nào, cũng chưa xác định được phương hướng điều tra.”
Những vụ án gϊếŧ người do các mâu thuẫn tiềm ẩn không hề hiếm gặp. Có khả năng chỉ vì vấn đề khác biệt tính cách hoặc vì những chuyện vặt vãnh cũng có thể dẫn đến xung đột và gϊếŧ người, cũng có thể vì một bí mật không thể công khai, những mâu thuẫn giấu trong lòng hung thủ và người bị hại, hoặc cũng có thể vì những mâu thuẫn vừa mới phát sinh cũng có khả năng gây ra án mạng. Nói cách khác, án mạng xảy ra trong tình trạng giữa hai bên tồn tại mâu thuẫn mà người ngoài không hề hay biết.
Tôi gật đầu, vẫy tay gọi Lâm Đào và Đại Bảo men theo con đường trải đá đi xuống về phía cửa của căn nhà tại hiện trường.
Mấy cậu nhân viên kỹ thuật hình sự đang quét dấu vân tay trên cánh cửa.
“Có phát hiện thấy gì không?” Lâm Đào hỏi.
Cậu nhân viên kỹ thuật hình sự lắc đầu: “Loại cửa này là loại cửa hai cánh đối nhau kiểu cũ, bên trong có then cài. Nhưng then cửa lại là then gỗ với các mặt thô ráp, mặt cắt không tốt lắm nên nhiều khả năng dấu vân tay không còn lưu giữ trên then cửa.”
“Nhưng mặt cửa được đánh ráp nhẵn cũng không lưu dấu vân tay sao?” Lâm Đào thắc mắc.
Cậu kỹ thuật viên thở dài: “Cũng không có! Không chỉ không thấy dấu vân tay mà ngay cả vết máu cũng hoàn toàn không có!”
Lúc này, tôi đã ra ngoài vườn, đi một vòng qua các phòng. Vì sợ bị phóng viên chụp ảnh trộm lần nữa nên cảnh sát đã chuyển thi thể đi chỗ khác, nhưng tôi vẫn nhìn thấy vết máu lớn đến hãi hùng ở trong chái nhà được sử dụng làm phòng ngủ kiêm phòng bếp.
“Tại hiện trường có nhiều vết máu lớn, có thể suy đoán nạn nhân tử vong do mất máu quá nhiều.” Tôi suy đoán, “Như vậy trên cơ thể và trên tay hung thủ chắc chắn phải dính rất nhiều máu. Nếu hắn muốn mở cửa rời đi thì có thể hắn không để lại dấu vân tay trên then cửa, nhưng chắc chắn phải để lại dấu máu trên cánh cửa, thế mà thực tế lại không có, điều đó chứng tỏ khi ấy cửa đang mở và hắn không cần thiết phải mở cửa.”
“Ý anh là hung thủ quen biết nạn nhân, nhắn gõ cửa vào phòng và khi ấy cửa không đóng sao?” Lâm Đào vỡ ra.
Tôi nói: “Điều đó cũng khó nói lắm, nhưng chắc chắn hắn không phải nạy cửa xâm nhập vào trong, bởi vì trên then cửa không hề có dấu vết nạy bẩy. Như thế hoặc là hắn gõ cửa vào nhà hoặc là hắn lẻn vào nhà. Muốn biết hắn vào bằng cách nào thì phải xem thời gian gây án là lúc nào và lúc đó nạn nhân đã cửa đóng then cài đi ngủ hay chưa.”
“Hiện trường trung tâm là phòng ngủ kiêm phòng bếp.” Giọng trưởng phòng Triệu sau lớp khẩu trang nghe khào khào, “Cổng vườn và cửa chái bếp liền kề nhau, chỉ cần bước vào cổng, rẽ phải là vào ngay hiện trường trung tâm.”
Nói xong, trưởng phòng Triệu kéo tôi vào hiện trường trung tâm. Anh chỉ chiếc bàn vuông khá nhỏ ở ngay cửa hiện trường trung tâm và nói: “Thi thể của bà cụ nằm trên chiếc bàn vuông này. Các cậu có thể thấy xung quanh bàn có rất nhiều vết máu bắn ra theo hình tỏa tia.”
Sau đó anh quay sang bệ bếp đối diện với chiếc bàn vuông, nói tiếp: “Thi thể cụ ông nằm phủ phục ở đống củi cạnh bệ bếp, trên bệ bếp cũng có nhiều vết máu lớn hình tỏa tia. Ngoài ra khắp hiện trường trung tâm đều có các vết máu hình phun tia, kéo lê, nhỏ giọt hoặc quăng quật, có thể suy đoán người bị hại và hung thủ từng trải qua quá trình vật lộn, giằng co.”
Tôi nhìn chiếc bàn nhỏ hình vuông ở cửa, rồi lại nhìn ra cổng, vách tường bao quanh vườn phía ngoài hiện trường trung tâm, rồi nói: “Không đúng! Bà cụ bị sát hại ở ngay cửa hiện trường trung tâm. Nhìn vết máu tại hiện trường có thể thấy rất nhiều máu phun ra ồ ạt. Máu đã phun thì không thể chỉ phun vào trong phòng mà còn phải phun ra cả ngoài phòng nữa mới phải, nhưng đằng này phía ngoài phòng hoàn toàn không có vết máu, tại sao vậy? Vị trí cửa giống như lằn ranh giới, thế mà trong phòng rất nhiều máu, ngoài phòng lại không một vết máu trong khi cửa phòng đang mở, điều này quá vô lý!”
Trưởng phòng Triệu nhíu mày, sờ cằm, nói: “Có lý! Trước đây chúng tôi không phát hiện ra vấn đề đó. Thế này vậy, tôi sẽ cắt cử người điều tra, có điều theo anh nên điều tra vấn đề này như thế nào?”
Tôi cười đáp: “Rất đơn giản, chắc chắn phải có vật ngăn cản ở giữa thì máu mới không bị bắn ra phía ngoài cửa. Đương nhiên, nếu vật chắn chính là người hung thủ thì không thể ngăn cản vết máu một cách hoàn toàn như thế được, bởi vậy tôi cảm thấy liệu có phải là vật gì đó tương tự như rèm cửa không?”
Trưởng phòng Triệu gật đầu, quay người rời đi.
Trên chiếc bàn nhỏ hình vuông ở hiện trường trung tâm có một vết máu rất lớn. Tôi mở hòm dụng cụ khám nghiệm lấy một chiếc panh cầm máu, rồi nhúng vào vết máu bới tìm. Chẳng bao lâu sau, tôi tìm được một ít tóc và vài mảnh xương vụn từ vũng máu. Rõ ràng đây là tóc và mảnh xương sọ của người chết, tôi dần dần hiểu ra vì sao trưởng phòng Triệu lại nói hai cụ già này lại không có mặt.
Lâm Đào nhìn ngó tìm kiếm quanh công tắc điện phía trên chiếc bàn vuông, rồi nói: “Trên công tắc không có dấu tay máu. Nút công tắc bị bắn máu tứ tung nên không thể lấy nổi dấu vân tay qua mồ hôi.”
Tôi ngẩng đầu nhìn bóng đèn tiết kiệm điện treo trên chính giữa nóc nhà, bảo: “Đèn vẫn bật, điều đó chứng tỏ hai vấn đề, thứ nhất, thời gian hung thủ gây án là khi trời còn tối, thứ hai, khả năng nạn nhân là người bật điện tương đối lớn. Nếu sau khi gây án, hung thủ không tắt điện thì tất nhiên trên công tắc điện cũng không thể có dấu vân tay của hung thủ.”
“Thi thể của cụ bà Trịnh Kim Thị nằm ngửa trên bàn, eo nằm sát viền ngoài bàn.” Thể theo yêu cầu của chúng tôi, một nhân viên kỹ thuật hình sự thông thạo tình hình hiện trường miêu tả lại trạng thái lúc mới kiểm tra hiện trường, “Điều đó có nghĩa là nửa thân trên của nạn nhân bị ấn trên bàn đến mức bị tổn thương, còn thi thể của Trịnh Khánh Hoa thì cuộn người nằm nghiêng ở bệ bếp.”
“Ý câu là bà cụ bị tấn công trong trạng thái cố định, còn cụ ông tử vong sau khi vật lộn với hung thủ, đúng không?” Tôi hỏi.
“Đúng vậy!” Nhân viên kỹ thuật hình sự gật đầu, “Ý tôi chính là thế.”
“Hiện trường có bị đảo lộn không?” Trần Thi Vũ hỏi.
“Không! Cả hiện trường không hề bị xáo trộn chút nào!” Nhân viên kỹ thuật hình sự đáp.
“Có thể loại trừ khả năng gϊếŧ người cướp của không?” Tôi hỏi.
Nhân viên kỹ thuật hình sự đáp: “Có vẻ chưa chắc chắn loại trừ khả năng này. Hình như phía tổ chuyên án có manh mối gì đó, đợi họ khám nghiệm tử thi xong, chúng ta qua đó hỏi họ. Nghe nói họ cho rằng nếu hung thủ là người rất quen thuộc với nạn nhân thì kẻ đó sẽ biết đồ vật có giá trị được cất giữ ở đâu và như thế hắn có thể đến thẳng đó lấy mà không cần phải lục tung mọi thứ, gây xáo trộn hiện trường. Các anh cũng nhìn thấy rồi đấy, hai ông bà này nghèo rớt mồng tơi, ngoài bốn vách tường ra thì gần như chẳng có tài sản gì có giá trị.”
“Ô?” Tôi phát hiện tuy vết máu ở hiện trường trung tâm rất hỗn loạn nhưng căn cứ vào vị trí và vết máu của người chết có thể phán đoán sau khi hung thủ ấn cụ bà xuống bàn và sát hại thì hắn tiếp tục vật lộn trong thời gian ngắn với cụ ông ở trong phòng, vì sức lực đôi bên quá chênh lệch nên ông cụ bị trọng thương và tử vong. Như vậy chúng tôi đã hoàn thành việc tái hiện lại hiện trường, nhưng cho dù hoàn thành công tác tái hiện hiện trường thì cũng không giúp gì nhiều cho việc phân tích quá trình gây án và khắc họa chân dung nghi phạm.
“Bây giờ mọi người đều xác định lối ra vào của hung thủ là qua cổng lớn phải không?” Tôi hỏi cậu nhân viên kỹ thuật hình sự.
Cậu nhân viên kỹ thuật hình sự gật đầu vẻ chắc chắn như chém đinh chặt sắt: “Điều này hoàn toàn có thể khẳng định là đúng. Tường bao quanh vườn cao hơn hai mét, nếu có người trèo tường vào nhà thì chúng tôi có thể tìm thấy dấu vết trèo qua tường một cách dễ dàng. Trước đó, khi chúng tôi mới vào hiện trường, việc đầu tiên là tiến hành kiểm tra bốn vách tường quanh nhà, cửa sổ bốn phía đều có song sắt, không ai có thể chui vào được, bờ tường cũng nguyên vẹn, không hề phát hiện bất kỳ dấu vết giẫm đạp hay leo trèo.”
“Nếu quả thật có ai đó trèo tường mà khiến chúng ta không thể phát hiện được thì chỉ có thể xảy ra ba khả năng. Thứ nhất là thời gian điều tra và thời gian gây án cách nhau quá xa nên dấu vết biến mất, thứ hai là trời mưa to gột sạch mọi dấu vết, thứ ba là vách tường quá thấp, hung thủ có thể nhảy qua. Cả ba tình huống trên đều không phù hợp với vụ án này, bởi vậy có thể khẳng định chắc chắn hung thủ vào nhà bằng lối cửa chính.” Lâm Đào phổ cập cho tôi kiến thức giám định dấu vết chuyên nghiệp.
“Hơn nữa theo như chúng tôi điều tra thì…” một cậu cảnh sát điều tra đứng cạnh nói chêm vào, “tinh thần cảnh giác của hai cụ già này rất cao. Mười năm trước họ từng bị trôm đột nhập vào nhà một lần và lấy mất hơn một trăm tệ. Từ đó trở đi, hai cụ luôn đề phòng mọi người, họ còn bỏ tiền đôn bờ tường cao lên, bởi vậy cá nhân tôi nghiêng về khuynh hướng hung thủ là người quen.”
“Người quen à?” Tôi trầm ngâm, “Được rồi! Để tôi ra ngoài đi loanh quanh một vòng xem sao.”
Tôi bước ra khỏi hiện trường trung tâm, quá bộ đến cửa phòng khách ở phía bắc khu vườn. Trong phòng khách rất ngăn nắp, gọn gàng, không hề có dấu hiệu bị xáo trộn, lục lọi. Vì phòng khách không giống có người từng vào đây nên cảnh sát điều tra hiện trường mới không coi nơi này là trọng điểm, bởi vậy hòm dụng cụ giám định và các thiết bị kiểm tra đều chồng thành đống ở giữa phòng khách.
Tôi vòng qua đám đồ dùng gia đình ở bốn phía phòng khách và đi ra ngoài, đột nhiên tôi phát hiện thấy điểm khác thường. Nhìn bề ngoài thì công cụ trong phòng khách đều được sắp xếp rất gọn gàng, đồ dùng trong tủ được bày biện ngăn nắp, không hề có biểu hiện gì khác thường. Ở góc đông nam của phòng khách dựng một vài loại nông cụ như xẻng, cào sắt, chổi… Giờ đang là tháng 4, vẫn đang trong thời điểm nông nhàn nên các công cụ chỉ nằm đắp bụi ở đó, nền nhà nơi dựng nông cụ cũng ngập đầy bụi. Nhưng có một khoảng nhỏ giữa đám bụi đó lại rất sạch sẽ, không cần nghĩ cũng biết đó vốn là nơi đặt vật dụng gì đó.
Tôi thận trọng nhấc từng công cụ ra một, mỗi khi nhấc một công cụ lên đều thấy vị trí mặt sàn nơi đặt công cụ là một khoảng sạch sẽ không một hạt bụi, chỉ duy vị trí đựng chổi cọ là vẫn thấy bụi xuất hiện trên sàn nhà.
Tôi vội vàng gọi Lâm Đào đến, chỉ cho cậu ta xem điều tôi vừa mới phát hiện.
“Điều này chứng tỏ có người đã cầm vào cây chổi.” Lâm Đào nói, “Có điều tôi không giám định thấy dấu vân tay mới trên cán chổi.”
“Sao có chuyện đó được? Có người cầm vào cán chổi mà lại không lưu dấu vân tay sao? Lẽ nào kẻ đó đeo găng tay?” Trần Thi Vũ hỏi.
Lâm Đào cười đáp: “Dấu vân tay cũng giống như ADN vậy, một khi vật bị ai đó chạm vào thì rất có khả năng trên vật đó sẽ in dấu vân tay của người cầm nó, nhưng điều đó không có nghĩa là tất cả nhũng vật bị chạm vào đều nhất định sẽ lưu lại dấu vân tay. Những dấu vân tay không lưu lại trên vật hoặc những dấu vân tay lưu lại nhưng không thể giám định được chiếm tỷ lệ khá lớn, mà nhân tố gây ra tình trạng đó cũng vô cùng nhiều.”
“Ô, vậy à?” Trần Thi Vũ nhìn cây chổi, mũi chổi rất bẩn, lại còn bám nhiều vật thể không xác định và còn có dấu vết bị cháy, duy dấu máu là tuyệt nhiên không thấy.”
“Cán chổi và đầu chổi đều không có vết máu, điều đó chứng tỏ nó không liên quan lắm đến vụ án này.” Tôi vừa nói vừa ngẩng đầu suy nghĩ. Đột nhiên một tia sáng màu trắng lọt vào mắt, tôi bật kêu lên, “Lông Vũ, mau gọi cậu nhiên viên kỹ thuật hình sự lại đây giúp tôi!”
Vì Đại Bảo toàn quên tên của Trần Thi Vũ nên giờ đây cô ấy nghiễm nhiên có thêm biệt hiệu là Lông Vũ. Trần Thi Vũ nghe tôi bảo liền quay người vào trong nhà gọi nhân viên kỹ thuật hình sự.