Mặc dù lời nói với Tống Dụ Minh nghe có vẻ rất dễ dàng nhưng chuyến bay đến Hà Lan không chỉ là công việc bình thường đối với Trình Hướng Lê mà nó còn là bài đánh giá kỹ năng của cơ trưởng định kỳ mỗi năm của hắn.
Người đảm nhận vai trò giám sát viên lần này là hai giáo viên cao cấp của khoa bay, phiếu bầu của họ cũng một phần quan trọng trong việc Trình Hướng Lê có tranh cử được chức phó bộ phận hay không.
Sáng nay Phương Kiện đã đặc biệt gọi điện cho hắn, dặn dò hắn phải chú ý lời ăn tiếng nói cũng như phải cư xử cho khéo léo.
Có một số chuyện càng cố quá thì lại thành quá cố. Thay vì tranh giành danh lợi và đạt được chức "phó bộ phận" để chứng tỏ bản thân, Trình Hướng Lê vẫn thích làm một cơ trưởng bình thường hơn.
Điều duy nhất khiến hắn hài lòng trong chuyến bay này là cơ phó Từ Thăng, bởi vì anh ta là người quen đã làm việc với hắn nhiều lần.
Từ Thăng sắp được thăng chức lên cơ trưởng rồi. Anh ta vì sợ vô tình làm mất lòng lãnh đạo nên cư xử rất lịch sự. Thỉnh thoảng Trình Hướng Lê còn trêu chọc anh ta, nhưng hôm nay hắn không dám tùy tiện nói đùa trước mặt hai ông giám sát viên.
Không ngờ trên đường đến sân bay có một giám sát viên bắt đầu trò chuyện với hắn: "Tiểu Trình, đây là năm thứ tư của cậu rồi nhỉ?"
Thông thường khi giao tiếp trong ngành, dù có là cơ trưởng trẻ tuổi thì cũng cần xưng hô bằng chức danh, giám sát viên này gọi thẳng tên như vậy có hơi thiếu tôn trọng.
Trình Hướng Lê không nắm bắt được ý đồ của người này, hắn chỉ nhẹ nhàng gật đầu: "Vâng."
"Hiếm lắm hãng của chúng ta mới có một cơ trưởng trẻ tuổi như cậu, tôi rất mong chờ vào biểu hiện của cậu đấy."
Trình Hướng Lê mỉm cười nói cảm ơn.
Mặc dù không đoán được ý định của người này, nhưng Trình Hướng Lê suy nghĩ một chút lập tức quyết định tạm thời không để ý đến vấn đề "chính trị" nơi buồng lái nữa mà tập trung vào chuyện chính là thể hiện năng lực của mình.
Sau khi lên máy bay, hắn liền đắm chìm vào công việc. Lúc các hành khách đang lên máy bay cũng là lúc hắn và Từ Thăng kiểm tra lại kế hoạch bay và phương án khẩn cấp khi gặp nguy hiểm.
"Đông Phương 751, có thể bắt đầu khởi động." Tiếng chỉ thị từ mặt đất vang lên.
"Có thể bắt đầu khởi động, Đông Phương 751." Từ Thăng lặp lại.
Thân máy bay khổng lồ di chuyển chậm rãi dưới lực kéo của xe đẩy, hai người bắt đầu tiến hành nhiều lần kiểm tra chéo.
"Lái tự động." "Ngắt kết nối."
"Hãm tự động." "RTO*."
"Yaw giảm xóc**." "Bật."
*RTO (Rejected Takeoff) là tình huống khi phi công quyết định hủy bỏ cất cánh sau khi máy bay đã bắt đầu chạy trên đường băng. Quyết định này thường được đưa ra do một số lý do như sự cố kỹ thuật, tín hiệu cảnh báo, điều kiện thời tiết không thuận lợi hoặc bất kỳ tình huống nào có thể gây nguy hiểm cho an toàn của chuyến bay. RTO có thể xảy ra ở nhiều giai đoạn khác nhau của quá trình cất cánh, nhưng thường xảy ra trong giai đoạn máy bay còn đang chạy trên đường băng và chưa đạt đến tốc độ V1. V1 là tốc độ quyết định, nếu vượt qua V1, phi công sẽ phải tiếp tục cất cánh vì không thể dừng lại an toàn trong khoảng cách còn lại của đường băng.
**Yaw giảm xóc (yaw damper) là một hệ thống tự động được sử dụng để giảm hoặc loại bỏ sự dao động ngang (yaw) của máy bay. Dao động yaw là chuyển động quay quanh trục dọc của máy bay, có thể gây ra sự không thoải mái cho hành khách và ảnh hưởng đến sự ổn định và kiểm soát của máy bay.
...
Mặc dù mỗi lần kiểm tra chỉ nói ra vài từ nhưng tất cả đều là để đảm bảo sự an toàn tối đa cho chuyến bay.
Trình Hướng Lê luôn duy trì giọng nói gãy gọn và thực hiện mọi thủ tục một cách tỉ mỉ.
Nhưng khi nhìn thấy thái độ tỉ mỉ hôm nay của hắn thì người khác lại cho rằng hắn đang lo lắng.
"Thời tiết ở sân bay hôm nay khá tốt." Từ Thăng nói.
Trình Hướng Lê đang nghe hướng dẫn của kiểm soát viên không lưu nên hắn chỉ trả lời đơn giản: "Ừm."
Cuối cùng, lệnh cất cánh cũng được phát ra từ tai nghe.
"Cơ trưởng Lưu, cơ trưởng Thẩm, chúng ta chuẩn bị cất cánh thôi." Trình Hướng Lê thông báo với hai giám sát viên ngồi ở ghế sau.
Thiết lập lực đẩy, tăng tốc cất cánh, từng thao tác, từng phản ứng trong vận hành, tất cả những thứ này rất quen thuộc với Trình Hướng Lê.
Giữa tiếng động cơ ồn ào, máy báo vang lên âm thanh "V1".
Đây là tốc độ được thiết lập tính toán trên máy bay dựa theo trọng lượng cất cánh, chiều dài đường băng và các điều kiện khác. Khi vượt quá tốc độ quyết định, quá trình cất cánh bị gián đoạn giữa chừng, máy bay sẽ gây ra tai nạn nghiêm trọng do bị hụt một phần đường băng trước đó.
Trình Hướng Lê kéo cần về phía sau, nâng bánh xe lên. Mọi việc diễn ra khá suôn sẻ, nhưng ngay lúc máy bay cất cánh khỏi mặt đất bỗng có tiếng ầm mạnh phát ra từ phía bên trái buồng lái khiến mọi người không kịp phản ứng, toàn bộ thân máy bay đột nhiên nghiêng sang trái, buồng lái chính vang lên một tiếng báo động chói tai.
"!" Từ Thăng kinh ngạc nhìn về phía Trình Hướng Lê.
Động tác của Trình Hướng Lê không hề dừng lại bất cứ khắc nào, hắn lập tức đạp bàn lái về hướng ngược lại, cuối cùng cũng kiểm soát được tư thế của máy bay.
"Tiếp tục cất cánh, thu bánh xe." Hắn liếc nhìn PFD* rồi nói với Từ Thăng: "Có thể động cơ bên trái đã va phải thứ gì đó."
* PDF (Primary Flight Display) là màn hình hiển thị chính của máy bay, cung cấp thông tin quan trọng về chuyến bay cho phi công. PDF thường là một màn hình điện tử, được thiết kế để hiển thị các dữ liệu cần thiết để điều khiển máy bay an toàn và hiệu quả.
Lực đẩy của động cơ số 1 đang suy giảm nhanh chóng. Từ Thăng nhận được chỉ thị, anh ta lấy ra danh sách kiểm tra khẩn cấp ra rồi nhắc nhở Trình Hướng Lê: "Xác nhận động cơ số 1 có vấn đề, chú ý tốc độ đi lên."
Các máy bay chở hành khách hai động cơ hiện có trên thị trường đã được thử nghiệm và có thể bay hơn 60 phút ngay cả khi một động cơ ngừng hoạt động, điều này đảm bảo cho phi công có thể tìm được sân bay gần nhất để hạ cánh.
Nhưng đối với một chiếc máy bay chở khách hạng nặng ở độ cao hơn 30 mét so với mặt đất và nặng hơn 200 tấn, chỉ cần một quyết định sai lầm hoặc chỉ cần chậm một chút thôi cũng có thể gây ra tai nạn nghiêm trọng khôn lường.
Ví dụ như, khi máy bay vừa chao nghiêng, nếu Trình Hướng Lê không phản ứng ngay lập tức thì cánh máy bay có thể đã va chạm với mặt đất, kết cấu của máy bay sẽ bị hư hỏng, toàn bộ nhiên liệu tràn xuống đường băng, máy bay sẽ phát nổ và gϊếŧ chết tất cả mọi người.
Cất cánh với một động cơ duy nhất với không có bất kỳ tài liệu mô phỏng nào đòi hỏi phi công phải tập trung điều khiển máy bay bay lên độ cao hơn 400 feet.
Từ Thăng bật liên lạc vô tuyến: "PAN-PAN*, PAN-PAN, Đông Phương 751, hỏng động cơ bên trái, yêu cầu một lộ trình duy trì."
* "PAN-PAN" là một tín hiệu vô tuyến được sử dụng để thông báo về tình huống khẩn cấp nhưng không đe dọa đến tính mạng hoặc sự an toàn của máy bay ngay lập tức. Đây là mức độ khẩn cấp thấp hơn so với tín hiệu "MAYDAY," vốn được sử dụng trong các tình huống nguy hiểm đe dọa trực tiếp đến tính mạng và cần sự trợ giúp ngay lập tức. Khi phi công phát đi tín hiệu "PAN-PAN," họ sẽ lặp lại từ này vài lần liên tiếp để đảm bảo rõ ràng và thu hút sự chú ý, ví dụ: "PAN-PAN, PAN-PAN." Sau đó, phi công sẽ cung cấp các thông tin chi tiết về tình huống khẩn cấp, bao gồm vị trí, tự nhiên của sự cố, và bất kỳ yêu cầu hỗ trợ cụ thể nào.
"Đã nhận, Đông Phương 751, còn yêu cầu gì nữa không?
"Cho một chiều cao an toàn."
"Duy trì vị trí, báo cáo độ cao 15."
"Độ cao trên 15, chúng tôi sẽ xử lý trước." Vì không có chuông báo cháy bên ngoài nên Từ Thăng lại hỏi: "Tháp*, có thể quan sát tình trạng động cơ của chúng tôi không?"
*ATC tower - TWR: Đài kiểm soát không lưu / Tháp chỉ huy
Do kiểu dáng của máy bay nên tốc độ bay lên của máy bay rất thấp. Sau khi đạt đến độ cao thích hợp, Trình Hướng Lê lập tức thu các cánh tà* lại để tăng tốc.
*Cánh tà (flaps) trên máy bay là các bề mặt điều khiển, thường được lắp trên cánh chính, gần phía đuôi của mỗi bên cánh. Chúng có thể được mở rộng hoặc thu lại để điều chỉnh lực nâng và lực cản của máy bay trong các giai đoạn khác nhau của chuyến bay. Các cánh tà thường được sử dụng trong khi cất cánh và hạ cánh để cải thiện hiệu suất của máy bay.
"Cánh tà số 5." "Xác nhận."
Dù không bị cháy nhưng máy báo vẫn tiếp tục báo gặp sự cố. Nhiệt độ dầu quá cao, động cơ tăng vọt, bộ lọc hồi dầu bị tắc, chênh lệch áp suất quá lớn... Tiếng báo động trong buồng lái vang lên liên tục, mọi sự cố đều tập trung về phía động cơ số 1 đang gặp nguy hiểm.
"Làm một bản kiểm tra lỗi động cơ." Trình Hướng Lê hướng dẫn anh ta.
Từ Thăng nhanh chóng lấy sổ ra kiểm tra từng hạng mục một thật chi tiết. Với sự hợp tác của cả hai, Trình Hướng Lê từ từ đẩy được cần gạt động cơ bị hỏng về phía sau cho đến khi hoàn toàn đóng được động cơ.
"Đông Phương 751, động cơ bên trái của các anh đang bốc khói, xác nhận không có báo cháy chứ?" Kiểm soát viên không lưu hỏi.
"Xác nhận, chúng tôi đã tắt động cơ bên trái." Từ Thăng báo cáo tình hình mới nhất: "Chúng tôi cần xả dầu."
"Đã nhận, liên lạc tần số tiếp cận 123.6." Đây là tần số dự phòng.
"Tháp, giúp chúng tôi kiểm tra xem có mảnh vỡ nào bị văng ra trên đường băng lúc cất cánh không." Trình Hướng Lê nói thêm
Hắn không chỉ xác nhận mức độ hư hỏng của máy bay mà còn nhắc nhở kiểm soát viên không lưu kiểm tra đường băng để đảm bảo an toàn cho các máy bay tiếp theo.
Sau khi chuyển tần số, Từ Thăng lại báo lỗi.
"Đông Phương 751, rẽ phải đến hướng 150, bây giờ tôi sẽ hướng dẫn các anh tiêu hao nhiên liệu." Một giọng nói quen thuộc phát ra từ tai nghe, lúc này một người đang ngồi trước biểu đồ radar trong phòng điều khiển, chỉ đạo máy bay của họ.
Từ Thăng nghe vậy thì như được tiêm máu gà, ngay cả tiếng lặp lại cũng to hơn một chút.
"Cơ trưởng Trình, việc điều khiển máy bay có gặp vấn đề gì không?" Giám sát viên phía sau cũng tới hỏi thăm tình hình: "Tôi có thể giúp gì được cho cậu không?"
Mất đi một động cơ, phản ứng của máy bay chậm hơn rõ rệt. Trình Hướng Lê cẩn thận dùng lực, hắn điều khiển máy bay từ từ quay đầu lại: "Không sao, vẫn có thể điều khiển được."
Đọc xong hơn 100 mục kiểm tra cũng như xử lý báo động buồng lái, Trình Hướng Lê chợt nhớ đến hơn 200 hành khách ngồi phía sau mình.
"Cơ trưởng Lưu, giúp tôi hỏi thăm tình hình cabin."
Một lúc sau, giám sát viên đặt điện thoại xuống: "Tổ bay cho biết va chạm rất lớn. Hành khách ngồi mé trái nhìn thấy khói bốc ra từ động cơ đồng thời ngửi thấy mùi khét. Có nhiều trẻ em đã khóc thét lên vì hoảng sợ."
"Đã biết, tôi sẽ ra thông báo." Trình Hướng Lê hơi mím môi, hắn mở kênh thông báo cabin lên.
"Thưa quý khách, tôi là cơ trưởng của chuyến bay. Máy bay của chúng ta đang gặp một chút trục chặt, cần phải quay lại sân bay Long Giang. Xin hãy làm theo hướng dẫn của phi hành đoàn cũng như hãy chăm sóc người già và trẻ em xung quanh mình. Đừng hoảng sợ. Xin cảm ơn."
"Ladies and gentlemen, this is the captain speaking. There is something wrong with the plane and we decided to return Longjiang Airport. Please be calm and follow the guidance of the cabin crew."
Giọng nói của Trình Hướng Lê rất bình tĩnh, bình tĩnh đến mức người khác không thể biết được họ đã phải đối mặt với bao nhiêu lần cận kề cái chết trong năm phút vừa qua.
Giọng nói đều đều vang khắp cabin, nó lập tức xoa dịu trái tim thấp thỏm của hơn 200 hành khách.
Sau khi phát thông báo xong, Từ Thăng trả lời vô tuyến: "Đông Phương 751, có thể xả dầu chưa?"
"Có thể bắt đầu bất cứ lúc nào. Dự kiến mất bao lâu?"
"Khoảng 20 phút."
"Được, Đông Phương 751, các anh muốn sử dụng đường băng nào ở sân bay Long Giang?"
"Số 16 được không?"
"Được, có cần xe cứu hỏa chờ sẵn không?" Giang Thính Nhiên hỏi chi tiết từng yêu cầu của họ.
Từ Thăng liếc nhìn Trình Hướng Lê.
"Cần." Trình Hướng Lê trả lời ngắn gọn: "Khoang hành khách nói động cơ vẫn còn đang bốc khói.”
Mặc dù vẫn chưa rõ nguyên nhân vụ tai nạn, nhưng dựa trên kinh nghiệm trước đây và báo động của máy bay, Trình Hương Lê có thể phán đoán rằng máy bay đã va phải một con chim* khi cất cánh, có lẽ nó đã bị cuốn vào động cơ.
*Khi máy bay cất cánh, vận tốc, áp suất, nhiệt độ, ma sát và không lưu thay đổi rất nhiều, vì vậy việc chỉ va chạm với một con chim thôi cũng gây ra tai nạn nghiêm trọng. Có trường hợp một con chim va vào máy bay lúc đang bay thôi mà có thể làm móp méo, thậm chí làm vỡ thân máy bay (vì vận tốc máy bay lên tới 800-900 km/h)
Bốn người có mặt ở đây chắc chắn chưa bao giờ nghĩ tới chuyện một cuộc đánh giá thông thường định kỳ hàng năm lại biến thành tình huống súng thật đạn thật thế này.
Tuy nhiên, trong trường hợp này, việc động cơ không bốc cháy hay phát nổ là một điều rất may mắn.
- -----
Cùng lúc đó, khu vực nghỉ ngơi của phòng phẫu thuật bệnh viện Long Giang.
Sau một buổi sáng liên tục làm phẫu thuật, các bác sĩ quây quần quanh bàn ăn cùng nhau ăn bữa trưa ấm áp.
Hàng Văn Huyên đang lướt điện thoại thì bất ngờ nắm lấy cánh tay của Tống Dụ Minh lắc mạnh vài cái: "Thầy Tống, thầy Tống! Đã xảy ra tai nạn ở sân bay Long Giang!"
"Gì cơ?" Tống Dụ Minh ngừng ăn, anh quay đầu nhìn cô.
"Là một chiếc MU7 đã cất cánh từ 20 phút trước đi từ Long Giang đến Hà Lan..." Hàng Văn Huyên chưa kịp nói xong thì Tống Dụ Minh đã giật lấy điện thoại của cô.
12h30 trưa cất cánh, từ Long Giang đến Hà Lan, đây không phải là chuyến bay của Trình Hướng Lê sao?
Thôi Bằng Đào ngồi đối diện Tống Dụ Minh nghe vậy thì ngẩng đầu, ông nhìn thấy vẻ mặt căng thẳng của Tống Dụ Minh thì hỏi: "Tiểu Tống, đừng nói đây là chuyến bay của bạn trai cậu nhé?"
"Em...."
Phản hồi duy nhất ông nhận được là âm thanh giòn tan của chiếc thìa rơi xuống đĩa ăn. Tống Dụ Minh lo lắng nhìn chằm chằm vào từng thông số trên ứng dụng, anh không hề có ý định bác bỏ mối quan hệ của mình với Trình Hướng Lê.
Theo thông tin duy nhất có được, máy bay đã phát mã khẩn cấp "7700"* hai phút sau khi cất cánh. Mười bốn phút đã trôi qua mà vẫn không có tin tức gì thêm về việc hạ cánh an toàn.
*Mã gọi khẩn cấp của máy bay, được sử dụng khi phi hành đoàn hoặc điều phối viên phát hiện ra một tình huống khẩn cấp trên máy bay.
Máy bay đã gặp phải nguy hiểm gì, chuyện gì xảy ra trong 14 phút vừa qua, phải mất bao lâu để hạ cánh, tất cả đều không biết được.
Tống Dụ Minh hít một hơi thật sâu, nhưng anh vẫn khó lòng tiếp nhận được. Rõ ràng tối qua cả hai vẫn còn nói cười với nhau ở nhà, nhưng trong nháy mắt anh lại nhận được tin Trình Hướng Lê không rõ sống chết.
Nhìn phản ứng của anh, mọi người có mặt đều hiểu ý.
Thôi Bằng Đào lo lắng đập bàn: "Hàng Văn Huyên! Cái con bé này sao lại nhiều lời vậy hả, chiều nay còn phải làm phẫu thuật, Tiểu Tống thế này thì phải làm sao đây?"
"Không sao đâu, em có thể." Tống Dụ Minh trả lại điện thoại cho Hàng Văn Huyên, nắm tay của anh siết chặt đặt lên đùi: "Các tuyến đường bay quốc tế thường cất cánh với tải trọng tối đa*. Chắc bây giờ anh ấy vẫn đang trong quá trình tiêu hao nhiên liệu. Có thể ở bay duy trì trên bầu trời trong 14 phút cho thấy rằng tình trạng máy bay đang được kiểm soát. Chỉ cần đợi thêm vài phút nữa, trước giờ phẫu thuật buổi chiều, anh ấy sẽ hạ cánh an toàn được thôi."
*Tải trọng tối đa khi cất cánh (Maximum Takeoff Weight - MTOW) là trọng lượng tối đa mà một máy bay được phép mang khi cất cánh an toàn. Đây là trọng lượng bao gồm máy bay, hành khách, hàng hóa, nhiên liệu và mọi trang thiết bị khác cần thiết cho chuyến bay. Tải trọng tối đa khi cất cánh được xác định để đảm bảo rằng máy bay có thể cất cánh an toàn và hoạt động trong các điều kiện bay khác nhau.
Tống Dụ Minh nghĩ rằng mình nên tin tưởng vào kỹ năng của Trình Hướng Lê. Dù sao hắn cũng là cơ trưởng trẻ nhất trong lịch sử của hãng mà, để có thể tiến được đến ngày hôm nay, hắn chắn chắn phải có tài năng xuất chúng.
Dù tình hình có tồi tệ đến đâu thì chỉ cần chuẩn bị tốt công tác cấp cứu là được. Chỉ cần Trình Hướng Lê không bị thiêu thành tro, anh nhất định sẽ cướp được tính mạng của hắn và hàng trăm hành khách đi cùng từ tay tử thần.
Tác giả có lời muốn nói:
Khi gặp nguy hiểm, phi hành đoàn lẫn bộ phận kiểm soát mặt đất sẽ lập tức đoàn kết hợp lực, thật sự cảm thấy rất an toàn ~