Để chuẩn bị cho công tác xây dựng nhà cho Nhạc, Lân đến nhà Nhạc xem mặt bằng xây dựng, lên thiết kế bản vẽ, ở thời hiện đại Lân chỉ toàn vẽ trên autocad, giờ thì vẽ tay, cũng may mắn là ngày đi học có học vẽ tay kiến trúc nên cũng nhớ chút ít. Nhưng thời này sử dụng đơn vị đo lường hơi rối.
1 trượng = 4m, 1 ngũ = 2m, thước = 40cm, tấc = 4cm, phân = 4mm. Còn dặm đường thì hơn 400m. Lấy thước làm đơn vị chính, như đơn vị m hay dùng của thời hiện đại, nhưng thước thời này sử dụng có thước vải, thước đất, thước mộc, mỗi loại quy định khác nhau.
Tuy rằng lượng kiến thức từ chủ thể này biết cũng không ít nhưng để chuyển đổi đơn vị đo lường để đưa vào bản vẽ thì quả thật khá khó khăn. Sau một ngày hí hoáy, lăn lê bò lết thì Lân cũng cho ra được cái bản vẽ sơ bộ của căn nhà, tiếp đến là dự toán cho căn nhà. Với kinh nghiệm làm QS 10 năm , bóc tách khối lượng các công trình lớn thì việc dự toán mấy căn nhà nhỏ này đối với Lân khá đơn giản.
Xây cất xong chắc cũng vừa lúc để nộp thuế ruộng cho xã trưởng, nhà Lân có 5 mẫu ruộng nhị đẳng, cứ mỗi mẫu thì nộp thuế thóc 30 thăng ( 1 thăng = 1 lít ), gạo 6 hợp ( 1 hợp = 0,1 lít ) mỗi thăng thóc thu tiền phụ là 3 đồng vậy tính ra là 7 tiền 33 đồng, mùa khô thì đóng mỗi mẫu 3 tiền.
Trong triều có Trương Phúc Loan, xưng là Quốc phó, cậy thế lộng quyền, mua bán quan chức, cắt xén thuế má, cho phép lấy tiền chuộc tội. Triều đình tuy rằng thu thuế không cao nhưng ngày càng đặt ra nhiều phụ thu như tiền trình diện, tiền đèn dầu, tiền trầu cau, tiền làm bao đựng, tiền đi đường, tiền làm kho… Nên người dân cũng ngày càng thêm khổ, quan lại thì tham ô, nhiễu dân.
Tới ngày động thổ Lân xem tuổi cho phụ thân của Nhạc là ông Hổ Phi Phúc.
Ông sinh vào năm Canh Dần vậy nên thuộc ngũ hành là Mộc – Tùng Bách Mộc, cây cao bóng cả giúp con cháu dựa vào mà phát dương quang đại. Quẻ mệnh thuộc Khôn, xây dựng nhà để lưu lại khách, người làm nên chọn hướng phục vị, hướng Tây Nam thiên về làm việc, giúp gia chủ làm ăn. Nhưng nghĩ đến sau này 3 anh em Nhạc làm việc lớn, những căn này nên chọn hướng Diên niên, là hướng Tây Bắc , âm phù, dương trợ, quý nhân phù trợ.
Lân lấy ra la bàn xác định phương hướng để xây dựng. Sau khi xác định hướng chính, Lân mời gia chủ lập bàn cúng vái thổ địa, vương trạch chuẩn bị động thổ. Cúng bái xong, Lân cùng với Lâm và người làm dọn dẹp lại mặt bằng, đào ít đất để lấy ngày động thổ. Xong việc, mọi người vào nhà cùng nhau uống rượu.
Lân bàn về giá cả, tiền xây dựng nhà là 30 quan cho 1 căn, 4 căn là 120 quan, còn về nhà kho thì ít hơn chỉ 23 quan.
Nhạc lấy làm ngạc nhiên:
- Sao Lân huynh có thể nhanh như vậy tính ra được giá cả. Trước nay, nhà đệ khi xây cất cũng có dự trù nhưng không chính xác được, làm nhà 30 quan thì toàn tăng lên 35 – 40 quan, đệ biết huynh có tài nhưng chưa làm qua công việc này bao giờ, coi chừng thiếu hụt tiền.
Lân đáp:
- Không sao, ta đã tính ra chi tiết tiền công và vật liệu, nhân đây ta cũng sẽ xây cho đệ hàng rào bao quanh nhà bằng vật liệu mới do ta nghiên cứu ra.
Phụ thân Nhạc cũng nói:
- Đã là huynh đệ với con ta thì việc tiền bạc không thành vấn đề, nếu có thiếu thì ta có thể hỗ trợ thêm, con cứ nói, không sao cả, chúng ta đều là người trong nhà cả. Thôi không nói chuyện công việc nữa, chúng ta cứ say một hôm rồi ngày mai hẵng tính.
Rượu nhà của Nhạc ủ rất là ngon nhưng khá mạnh. Khi đã say, Lân cùng nhóm người mình về nhà.
Sáng hôm sau đến nhà Nhạc thì Lân bất ngờ vì người làm của nhà Nhạc mua hàng trở về rất đông, tầm 50 người, tất cả đều cung kính gọi Nhạc một tiếng anh Hai ( mọi người trong làng thường gọi Nhạc là Hai trầu, vì Nhạc gắn liền với việc buôn trầu ).
Long đến sau, đội thợ cũng lần lượt đến, tuyển mộ thêm được 3 người phụ việc nữa nên cũng được 13 người, 5 thợ mộc và 8 thanh niên phụ việc.
Việc xây dựng nhà gỗ thời gian này ít dùng đinh, phần nhiều là dùng mộng, khớp, ngàm để kết nối cột kèo lại với nhau. Lân mang đến đinh và khuyến khích thợ dùng, để thi công nhanh hơn, các loại đinh nên dùng ở những vị trí nào. Lân cũng lấy ra 2 chiếc xe rùa mà mình chế tạo ra, tuy thô sơ, toàn bộ làm bằng gỗ nhưng cũng giảm bớt sức cho thợ, phụ.
Rồi Lân lấy bản vẽ ra hướng dẫn đội thợ cách đọc và bắt đầu triển khai công việc. Phải rất lâu họ mới hiểu được chút it, nhưng dần quen đội thợ cũng biết cách làm theo. Lân sử dụng ròng rọc đơn để đưa vật dụng lên cao, còn các kèo lớn thì sử dụng ròng rọc động, chỉ cần dùng lực 40 cân là có thể nâng vật 500 cân nên tiến độ cũng nhanh hơn. Long tuyển thêm người vào làm.
Ở nơi làm việc, Long là người quản đốc, Lân triển khai việc với Long. Trong 3 tuần 2 ngày đã hoàn thành căn nhà đầu tiên, tiến độ này làm cũng làm cho Nhạc cũng phải há hốc mồm. Công việc xây cất thuận lợi, 3 căn nhà sau làm cũng nhanh hơn chỉ mất 2 tuần lẻ 4 ngày là hoàn thành một căn, riêng nhà kho chỉ mất 1 tuần 3 ngày. Lân cũng nhờ Nhạc cho người đi lấy cát ở suối về đổ thành đống, khoảng chừng 2 miếng (1 miếng = 14,4 m3)
Khi hoàn thành xong nhà và kho, Lân chuẩn bị xây dựng hàng rào bằng đá, lấy xi măng để xây. Lúc này Lân mới lấy từ trong túi đồ nghề 1 vật dụng có hình tam giác nhọn. Ai cũng tò mò cái này là gì. Long thấy dụng cụ thì hỏi:
- Cái này dùng để làm gì.
Lân đáp:
- Đây là dụng cụ dùng để xây được gọi là cái bay, ta sẽ dùng bột xám do ta chế tạo ra để xây.
Thời này đã có nơi sản xuất ra gạch nung làm đặc chứ không rỗng như thời hiện đại. Tuy có sản xuất nhưng nhu cầu không nhiều nên các lò gạch cũng rất ít.
Lân nói với Nhạc:
- Ta sẽ xây hàng rào bao quanh cho đệ, nhưng về nguyên liệu là gạch thì phải đi xa mới lấy hàng được, ta thay thế bằng đá để xây, đệ có thể lấy đá về nhanh nhất là bao lâu.
Nhạc đáp:
- Nếu sư huynh cần gấp thì sáng ngày mai sẽ có.
Lân định nói là 3 ngày cũng được nhưng vội nuốt trở vào lời định nói, đúng là người có tiền có người, mình quên mất người làm của Nhạc rất đông.
Sáng hôm sau khi đến nhà khối gạch đồ sộ đã được xếp gọn gàng ở sân. Lân cùng với Long đến sớm nên ngồi uống trà cùng với Nhạc. Nhạc cử người đến nhà Lân để mang các bao mà Lân gọi là bột xám mang về đây.
Nhạc nói:
- Không ngờ Lân sư huynh quả thật là người tài, dù chưa làm qua xây cất nhà mà lại giỏi như một người thợ cả, làm đệ đây thật bội phục.
Long nhấp một ngụm trà từ từ để xuống rồi nói:
- Không riêng gì đệ, ta cũng bất ngờ, lúc hắn rủ ta cùng nhau thành lập đội làm nhà, ta cũng không tin tưởng hắn lắm. Giờ thấy hắn sắp xếp, bố trí đâu ra đấy, còn có những dụng cụ hắn tự chế tạo ra làm ta từ hết bất ngờ này sang bất ngờ khác. Nhiều lúc ta nghĩ không biết hắn ta có phải là một người khác không.
Câu nói đùa của Long làm cho Lân cũng chột dạ, quả thật bây giờ hắn ta không còn là Phan Văn Lân mà mọi người biết.
Lân nói:
- Ta vẫn thường xem xét về việc xây cất nhà, cũng muốn một phen làm xem thế nào, may mắn là mọi thứ đều tốt.
Còn trong lòng thì thầm nghĩ: [Đùa à, anh đây làm xây dựng mấy chục năm, dăm ba cái nhà nhỏ này sao làm khó được anh, hahaha]
Được một lúc thì thuyền chở bột xám (xi măng) cũng tới, mọi người khuân vác lên bờ. Lân dùng xẻng để xúc cát vào thùng gỗ, thùng này chứa được 1,5 đấu cát (1 đấu = 10 lít) nhưng do sử dụng xi măng chỉ đạt cường độ PC30 nên như vậy cũng tốt.
Lân nói:
- Cứ 1 bao bột xám này là 50 cân thì trộn với 10 thùng cát, đổ nước trộn thành hỗn hợp dẻo là có thể xây, cái này gọi là hồ hay vữa.
Trong thời gian đi học ở hiện đại Lân có đi phụ hồ mấy năm, sau đó thì lên thợ nên việc xây rất dễ dàng.
Lân làm mẫu trộn 1 lần, sau đó định vị tường xây, dùng dây để căng thành đường thẳng, sau đó từng bước hướng dẫn cho thợ xây bằng vật liệu này và kỹ thuật dùng bay xây.
Long cũng rất hứng thú nói:
- Để ta vào xây thử.
Lân vội đưa bay cho Long, nhìn thấy Lân xây dễ dàng, nhưng khi vào làm mới thấy không dễ, đặt đá thì nghiêng qua, nghiêng lại, không thì xéo, hồ xây thì lúc nhiều, lúc không đủ.
Thấy vậy Lân mới nói:
- Phải từ từ, với ngươi không phải người trong nghề nên chưa làm ngay được đâu.
Những thợ xây bắt đầu làm, 3 ngày đầu ai ai cũng đều xây được rất ít, cả ngày chỉ xây được có 3,4 m lại rất xấu. Nhưng dần dần quen việc nên xây cũng đẹp hơn.
Lân cho đặt lò rèn làm ra những thanh sắt tròn dài để làm râu tường và sắt to hơn làm cột cho tường. Lân cũng hướng dẫn mọi người cách trộn ra bê tông, dùng đá nhỏ hoặc sỏi trộn vào. Tỉ lê trộn là 1 bao bột xám thì cần 4 thùng cát và 6 thùng đá hoặc sỏi.
Việc đóng ván khuôn tạo hình thì do đã quen làm nghề mộc nên thợ làm rất nhanh. Sau khi tháo ván khuôn ra, bê tông đã cứng, mọi người thử độ cứng của nó thì nhạc nhiên há hốc, không ngờ từ cái thức sệt sệt kia khi khô lại cứng như vậy.
Người nhà của Nhạc cũng bất ngờ, thông tin về việc này được đồn ra ngày càng nhiều. Đã có nhiều người đến xem và có người còn có ý thuê nhóm người của Lân làm nhà cho mình. Hoặc có 1vài thương nhân muốn mua lại phương pháp chế tạo ra bột xám với giá rất cao. Nhưng Lân đâu phải kẻ ngu mà bán ra.
Tuy rằng bên ngoài Lân chỉ là một thanh niên 18 tuổi chưa trải sự đời, nhưng bên trong là một người đã hơn 30 tuổi, đủ chín chắn để suy nghĩ. Sau khi xây xong hàng rào thì Lân tiến hành cho trát tường, trát xong thì quét vôi lên, tạo thành hàng rào đẹp mắt.
Lần xây dựng nhà này cho Nhạc sau khi trừ tất cả chi phí thì còn lợi nhuận là 30 quan, phụ thân của Nhạc có thưởng thêm cho Lân 10 quan nữa. Khi Lân nói với Long về khoản tiền lời thì Long trợn to mắt nói:
- Mình lời nhiều đến vậy sao, ta nghĩ lời tầm 10 quan là đã cao lắm rồi.
Lân chia cho Long 20 quan nhưng Long từ chối chỉ muốn nhận 10 quan là đã quá đủ, nhưng Lân nhất quyết không đồng ý, buộc Long phải nhận lấy.