Sáng hôm sau thầy Hiến dạy về đạo Hành quân, Hướng Đạo, Đồn Trú, Tuần Canh. Quả thật lượng kiến thức nhiều vô số kể.
Trong hành quân có các phép qua sông, vượt sình lầy, đóng quân nơi hiểm địa phải ra sao, đóng quân địa thế bằng phẳng phải làm thế nào. Ví như nếu đóng quân ở nơi trống trãi, thì làm dinh hình vuông, giả sử là 2 vạn người thì chia làm 7 quân, trung quân 4000 người , trái phải trước sau 4 quân, mỗi quân 2800 người. Quân trái phải và quân hậu chia làm 3 dinh, 6 quân là 18 dinh. Trung quân làm 1 đại dinh. Còn đối với nơi hiểm trở thì dùng dinh yển nguyệt: Mặt dinh quay ra đất bằng, lưng quay vào chỗ hiểm, hai cánh cũng quay về chỗ hiểm, như hình trăng lưỡi liềm.
Hành quân mang theo lương khô thì cách nấu cơm rồi phơi khô, tìm nguồn nước, phân biệt rau, cỏ cái nào ăn được cái nào không, mỗi loại đều duy trì được 50 ngày cho mỗi người, thậm chí ngay cả đồ dùng bằng da, khi cấp thiết vẫn có thể ăn.
Thầy Hiến kể một điển cố nhỏ về xem địa thế, hành quân, dựa vào địa thế giành thắng lợi, đó là câu chuyện kế Hàn Tín đánh Long Thư:
- Hàn Tín đem quân đánh Tề, Tề cầu cứu Sở, Sở sai Long Thư mang 20 vạn quân sang ứng cứu, đánh nhau ở Duy Thủy, đang đêm Tín cho quân làm hơn vạn túi chứa cát, đem chặn ở phía trên sông, không cho nước chảy xuống, rồi cho quân sang nửa sông đánh nhau với Long Thư, quân Tín giả vờ thua bỏ chạy, quân Long Thư vượt sông đuổi theo, Tín cho người tháo dỡ bao cát, nước chảy mạnh, quân long Thư quá nửa không qua được. Tín đánh gấp, gϊếŧ được Long Thư.
Buổi học tan, Lân ghé ngang chợ mua một bao đá vôi mang về nhà. Các thành phần đã đủ, đá vôi, đất sét lấy từ dưới ao phơi đã khô, cát lấy từ suối. Lân tiến hành lấy cối đá nhỏ để nghiền chúng ra, sau đó trộn lại theo tỷ lệ. Bây giờ cần nung nó lên phải đạt được nhiệt độ 1450 độ. Lò rèn có thể nung để đạt được nhiệt độ này, lân mang hỗn hợp đã trộn đến lò rèn. Gặp lại ông chủ lò rèn, Lân hỏi thăm sơ qua xem dụng cụ mình đặt đã làm tới đâu rồi, ông chủ đáp:
- Độ vài hôm nữa là xong, ta cũng nhờ thêm đứa cháu ra phụ tiếp để cho nhanh giao cho khách quan.
Lân nhờ ông chủ lò rèn nung giúp mình hỗn hợp được trộn. Cái khó ở đây là xác định nhiệt độ, làm sao biết được nhiệt độ đạt được 1450 độ C, khi không có thiết bị gì để đo lường.
Lúc này ông chủ lò rèn mới hỏi:
- Xin hỏi ta phải nung đến khi nào.
Lân trầm tư một lúc, rồi linh quang chợt lóe lên. Lân nói:
- Xin ông chủ hãy nung đến độ nóng mà có thể làm sắt gần chảy ra
Theo như Lân nhớ thì sắt nóng chảy ở nhiệt độ cao hơn 1500 độ C một xíu, vậy thì khi sắt gần chảy dẻo củng xấp xỉ nhiệt độ mình cần, mà đối với ông chủ có nhiều năm kinh nghiệm trong việc rèn sắt sẽ nắm rõ.
Hỗn hợp bắt đầu nung, ông chủ thì vẫn tiếp tục gia công vật dụng. Khi nhiệt độ đã đủ, hỗn hợp được lấy ra, Lân cảm tạ ông chủ rồi về nhà. Hỗn hợp lúc này đã thành một khối, gọi là clinker, phải nghiền nó ra, nghiền xong Lân pha trộn với nước rồi để vào một góc nhà, chờ ngày mai khi đông kết xong sẽ có kết quả.
Mẫu thân Lân thấy Lân cứ trộn rồi xay, không biết là làm gì nên cũng hỏi:
- Con đang làm gì vậy.
Lân đáp:
- Con đang thử tạo ra bột kết dính.
Trong thời đại này người ta dùng bột đá vôi trộn với rỉ mật (là một loại chất lỏng đặc sánh còn lại sau khi đã rút đường bằng phương pháp cô và kết tinh) để làm chất kết dính cho tường gạch, tuy rằng chất kết dính này cũng chắc chắn nhưng so với xi măng thì không thể nào bằng được.
Mẫu thân Lân nhìn thấy cũng không hiểu là làm gì, nên thôi cũng kệ.
Lân thầm nghĩ "nếu như chế tạo thành công xi măng, vậy thì bê tông cốt thép cũng sẽ làm được, thành lũy xây dựng bằng bê tông cốt thép thì ai sẽ công thành được. Các thành trì xây bằng đá, chỉ có thể là mặt phẳng đứng, dùng thang hay dây móc là có thể leo, còn bê tông cốt thép lại dễ dàng tạo hình, làm ra thành lũy có độ xéo ra ngoài, trên làm dạng vòm nhô ra thì bố con đứa nào leo lên được, nghĩ đến đây Lân phấn khích cười một mình"" ( giống như Châu Tinh Trì cười trong phim Đường Bá Hổ, Điểm Thu Hương ).
Nhưng đời không như là mơ, nên đời thường gϊếŧ chết mộng mơ. Sáng hôm sau, Lân kiểm tra thành quả của mình thì phát hiện xi măng không thành công, tuy có đông kết lại nhưng lại không cứng rắn thành đá. Dùng lực tí xíu là nó vỡ vụn ra, Lân thở dài, đúng là không dễ dàng, phải điều chỉnh lại tỉ lệ thôi.
Lại một vòng lặp theo quy trình, trên đường đến lớp học, Lân mang hỗn hợp đến cho chủ lò rèn nung, trưa học xong sẽ ghé ngang lấy.
Hôm nay thầy Hiến dạy về quân tư, hình thế, phòng bị, xem mưa gió, bình trưng, dụng gián, dụng trá. Tuy rằng Lân có học qua lịch sử, nhưng về mảng binh pháp thì mù tịt, Lân không nghĩ nó khó đến vậy, như lương thực cho quân trong lúc thiếu thốn thì không khác gì sinh tồn nơi hoang dã của thời hiện đại, trong thời hiện đại sinh tồn 1,2 người nhưng ở đây là sinh tồn cả một đại quân. Tất cả đều có ghi chép trong binh pháp.
Cứ thế suốt 1 tháng, sáng thì kiểm tra thành quả chế tạo xi măng, sau đó học binh pháp. Chiều thì phụ gia đình, rồi đi tham quan các kiểu nhà ở trong thời kỳ này, tối thì luyện võ cùng các huynh đệ. Về phần các dụng cụng, đinh phía lò rèn cũng đã làm xong. Lân đến nhận và trả phần tiền còn lại cho chủ lò rèn
Một ngày đẹp trời, sáng thức dậy, Lân ngó qua chỗ đặt xi măng thử nghiệm, gần như chết tâm, nhưng khoa học là phải kiên trì, Lân lấy ra xem, quan sát rồi vận lực bóp, không vỡ vụn ra, rất cứng rắn, mình thành công rồi, thiệt con mẹ nó thành công rồi.
Lân vui mừng phát khóc, vậy là tỉ lệ trộn là hợp lý, tuy không thể sánh bằng xi măng thời hiện đại là PC40 nhưng cũng có thể đạt cỡ PC30. Lân vô cùng phấn khởi, cầm cục xi măng chạy sang nhà Long, nhà Long không có cổng rào nên Lân trực tiếp xông vào nhà. Vừa thấy Long, Lân hét lên:
- Thành công rồi, thành công rồi, phát tài rồi, hahaha.
Long nhảy dựng lên quát:
- Ngươi bị điên rồi à.
Lân phấn khích nói:
- Tên chết bầm, để ta giải thích cho ngươi hiểu. Cả tháng nay ta thí nghiệm chất kết dính để xây dựng, cái này nó giống như rỉ mật trộn đá vôi xây tường vậy, nhưng nó cứng hơn, kết dính mạnh hơn. Có thứ này hai ta sẽ có thể xây nhà bằng gạch, đổ ra những vật dụng cứng.
Nghe 10 phần thì Long chỉ hiểu được có 3 phần, mặt thì đần cả ra. Lân nhìn Long xong cũng đơ ra, tí thì quên mất, người thời đại này thì làm sao có thể hiểu ý mình đang nói gì, phải tém tém lại bớt mới được. Giờ phải chế tạo ra cái cối xay bằng đá lớn hơn, sức người có hạn. Với lại bây giờ cả 2 cũng không có tiền để thuê mướn người.
Lân bàn với Long:
- Phía bên phải của nhà ta, ở khu đất trồng rau, con suối nơi đó nước chảy rất mạnh, ta sẽ lắp dựng một cái bánh xe nước, sau đó dùng bánh răng truyền động, dùng xích để xoay cối đá, từ đó có thể xay đá vôi và clinker ra mà không cần dùng sức người. Khi dần có kinh phí ta sẽ lắp thêm vài cái, sản lượng sẽ tăng thêm. Còn có thể xay xát gạo thành bột, bột phơi khô có thề lưu trữ lâu ngày, làm bánh các loại.
Lân lại chạy ào đi đến lò rèn, để lại Long với gương mặt đần thối ra. Đến lò rèn, ông chủ niềm nở ra đón.
Thời gian này Lân hay đến đây nên cũng cả hai người dần cũng trở nên thân quen với nhau. Ông chủ mang ra 1 bình trà rồi mời Lân ngồi xuống uống trà. Lân nói :
- Tứ thúc, lần này con đến đây là muốn nhờ Tứ thúc làm giúp con 4 cái bánh răng, hình dáng cụ thể con sẽ vẽ ra.
Rồi Lân lấy trong người ra tờ giấy dùng than vẽ ra hình dáng của bánh răng, sa đó giải thích tỉ mỉ cho Tứ thúc hiểu. Tứ thúc mạnh dạn nói:
- Tuy hình dáng có chút khác lạ ta cũng chưa từng làm qua, nhưng ta nghĩ sẽ không khó để làm.
Giao lại cho Tứ thúc xong, Lân trở về lại nhà của Long, nhờ Long tập hợp các anh em trong đội xây dựng lại tiến hành làm bánh xe nước. Gỗ thì nhà Lân và Long vẫn còn, thiếu sẽ chặt thêm cây ở trong vườn.
Làm bánh xe nước đến ngày thứ 3 thì Nhạc ghé chơi.
Nhạc nói:
- Mấy hôm nay đệ có cùng phụ thân lên tới vùng Đá Vách, Thủy Xá, Hỏa Xá (Quảng Nam), Mộ Điểu (Gia Lai) buôn bán trầu, đệ thấy dân tộc ở đó rất hiếu khách việc trao đổi hàng hóa với họ rất thuận lợi, đất đai ở đó cũng rất màu mỡ.
Nghe Nhạc nói Lân ngẩn ra, đến nhanh như vậy sao, vì đây là một bước ngoặt mới của lịch sử sẽ khởi nguồn từ đây. Nguyễn Nhạc sẽ từ đây tụ binh để bước đầu khởi nghĩa. Hiện tại gia đình của Nhạc nhờ vào buôn bán trầu mà trở nên giàu có. Lân nói : Đệ nên lưu tâm, hãy tạo mối quan hệ thật tốt với họ, sau này ắt có chỗ dùng tới.
Nhà Nguyễn Nhạc buôn bán trầu với người Hoa, dần phát triển nên bắt đầu đi các vùng xa hơn để làm ăn. Đặc biệt tính cách của Nhạc hào sảng, dễ kết bạn nên đi đâu cũng được người khác kính nể.
Nhạc tiếp:
- Đệ nghe nói huynh tổ chức đội xây cất nhà, gần đây nhà đệ đang cần mở rộng xây thêm nhà để tiện cho người làm ở nơi xa ở lại, cùng với kho hàng hóa cũng cần mở rông ra thêm, không biết Lân huynh có thể làm được không?
Nghe thấy thế, Lân đáp:
- Được, xem như đây sẽ là công trình đầu tay của ta, rồi Lân nhẩm tính, nếu đệ cần ngay thì 4 hôm nữa là ngày hoàng đạo, có thể động thổ xây cất.
Nhạc nói:
- Vậy sẽ theo như sắp xếp của Lân sư huynh.
Trước khi Nhạc rời đi, Lân chỉ vào cái gùi đang đựng một vài dụng cụ rồi nói :
- Theo đệ thì gùi đan bằng tre này có thể gánh nước không.
Nhạc đáp:
- Làm sao có thể, múc nước vào sẽ chảy ra ngay, gùi tre này thì làm sao gánh được nước, Lân sư huynh thật biết đùa.
Lân nói:
- Gùi không múc được nước, nhưng nếu ta trát một lớp nhựa cây bên trong gùi thì có thể múc được như thùng gỗ, còn dùng để làm gì thì ta nghĩ đệ sẽ biết.
Nhạc chắp tay vái Lân:
- Đệ cảm tạ sư huynh chỉ điểm.