Quyển 1 - Chương 46: Nghiên mực thiên thạch
Đời Tống không có quý tộc, nhưng vẫn có những gia tộc lớn. Ở Mi Châu, Trình gia vẫn là một gia tộc lớn. Bắt đầu từ ông tổ ngoại của Tô Thức, Trình gia đã liên tục ba đời đều làm quan, ít nhất là ở Mi Châu cũng rất có máu mặt, cũng được coi là gia tộc danh giá.Tô gia tuy không nghèo khó, nhưng nếu so với Trình gia thì lại có sự khác biệt rất lớn. Sở dĩ hai gia đình này kết thông gia với nhau là vì Trình Tuấn gia chủ Trình gia và Tô Hoan bác của Tô Thức cùng đỗ tiến sĩ trong một khóa thi.
Nếu ở nơi khác, có thể quan hệ cùng thi khoa này sẽ không thể lấp đầy khoảng cách giữa hai nhà. Nhưng dưới đời Tống, lịch sử Xuyên Thục là một phần lịch sử máu và nước mắt. Sau khi dựng nước một giáp tí (vòng sáu mươi năm tính theo can chi), việc lo cho cuộc sống sinh hoạt hàng ngày đã là cả vấn đề lớn rồi, còn nói gì tới chuyện học hành? Vì thế mãi cho đến trong năm Thiên Hi đời Chân Tông khó khăn lắm mới có con cháu thi đỗ tiến sĩ đệ.
Hơn nữa Mi Châu đã đợi hơn hai mươi năm nay, mới đợi được đến khóa của Tô Hoán và Trình Tuấn. Hai người cùng thi đậu, tin tức lan truyền khắp mọi nơi, thật là một việc đáng mừng, họ xếp hàng dài đến hơn trăm dặm đứng nghênh đón họ áo gấm vinh quy, khung cảnh náo nhiệt chưa từng có, đến nỗi mà người đời sau không thể lý giải nổi.
Cũng chính là trong bối cảnh đó, Trình gia mới hạ mình kết thông gia với Tô gia, do Cửu Nương muội muội của Trình Tuấn, hạ mình gả cho Tô Tuân em trai Tô Hoan... Lúc đó Trình gia cho rằng, Tô gia đã có người làm tiến sĩ, việc thăng quan tiến chức sẽ lên như diều gặp gió chứ không chỉ còn là lời nói nữa. Hơn nữa tuy Tô gia không phải là hộ giàu có, nhưng là địa chủ có đồn điền rộng lớn.
Ai ngờ, mấy chục năm qua Tô gia không những không phát tài mà ngược lại tình hình ngày cảng trở nên tồi tệ... Tô Hoan có ba người anh em trai, bản thân ông là vị quan nổi tiếng là thanh liêm, bên ngoài còn chạy vạy đây đó còn lấy trứng chọi đá, đừng nói đến chuyện giúp đỡ huynh đệ. Mà chuyện của Tô Đạm ở Mi Sơn, hai anh em Tô Tuân, một người làm nghề nông, một người lại không biết cất nhắc cho huynh đệ, như vậy đương nhiên là bị người đời coi thường.
Trình gia thì ngược lại, chức quan của Trình Tuấn càng làm càng lớn, càng ngày càng phát đạt. Hiện giờ Trình Tuấn đã đảm nhiệm chức Quỳ Châu Lộ Chuyển Vận Sứ... ‘Lộ’ là một cấp hoạch định khu vực của đời Tống, tương đương với tỉnh thời nay, toàn bộ Xuyên Thục bị chia làm bốn Lộ, chức quan cao nhất của một Lộ chính là Chuyển Vận Sứ. Lộ Quỳ Châu chính là nơi sau này gọi tắt là ‘Du’, tầm quan trọng của nó không có lời nào diễn tả hết.
Vào thời điểm hiện tại đây là chức quan cao nhất của đất Thục...
- Trình gia không những là gia tộc số một ở Mi Châu.
Thấy con trai có vẻ hứng thú, Trần Hi Lượng bèn giới thiệu:
- Còn là thủ phủ của Mi Châu.
- Bọn họ dựa vào cái gì mà phát tài?
Trần Hi Lượng không hề ngạc nhiên, thế lực của họ lớn như vậy, muốn không phát tài cũng khó.
- Cụ thể thế nào ta cũng không rõ.
Trần Hi Lượng nói:
- Chỉ biết Trình gia có trang viên ruộng đất rộng lớn, hơn nữa hình như Trình gia có quân hệ thân tộc không ít người là các thương.
Cái gọi là Các thương chính là muối, thiết, rượu... các hàng hóa mà thương nhân giao dịch... những hàng hóa này là những hàng hóa mà quốc gia nắm giữ, tuy rằng trên danh nghĩa là do quan phủ bán ra, nhưng quan phủ là nha môn, không thể đích thân giao bán được. Vì thế cần phải đem quyền lực này ủy thác cho một người hoặc một thương hiệu nào đó, vì vậy gọi là Các Thương.
Nhóm các thương là hàng hóa kiếm tiền nhiều nhất, sau lưng còn có chỗ dựa là quan phủ, nếu không có nền tảng vững chắc thì những thương nhân bình thường đừng hòng mà chen chân vào cái nghề lý tưởng đó.
Nghe đến từ các thương, mí mắt Trần Khác giật giật, hắn buột miệng hỏi:
- Trình gia các rượu sao?
- Không rõ lắm hình như là vậy.
Trần Hi Lượng không giám chắc nói:
- Sao vậy?
- Không có gì...
Trần Khác biết, năm tiếp theo quan trọng như thế nào đối với Trần Hi Lượng, vì thế không chuẩn bị đem chuyện rượu Hoàng Kiều bẩm báo với ông. Nếu không với tính khí của người cha này nhất định sẽ không yên tâm đi thi.
- Đừng thấy Trình gia có tiền có thế mà cũng có lương tâm.
Trần Hi Lượng quả nhiên là không nghĩ ngợi nhiều nói:
- Đây không phải là đánh giá thấp bọn họ, cứ nhìn ba đứa con nhà họ Trình thì biết...
Nghĩ đến chuyện nói xấu sau lưng người khác không phải là hành vi của bậc quân tử, ông ta dứt khoát ngừng câu chuyện, gõ vào trán con trai nói:
- Nói với con chuyện này cũng chẳng để làm gì.
Nói đến đây ông cười ha ha nói:
- Nhưng Tô Lão Tuyền lại nói ra, tiểu muội của Tô Gia vẫn chưa kết hôn, vi phụ đặt lễ cho ngươi con thấy thế nào?
- Ý tốt con xin ghi nhận...
Trần Khác lắc đầu giống lia lịa nói:
- Hài nhi nghe nói ‘cưới vợ ở đức’ nghĩa là thế nào? Tức là chọn người vợ hơi ngốc một chút, con nghe nói... nghe Tô Triệt nói, em gái cậu ấy rất giỏi, tài học còn cao hơn cả cậu ta, con không muốn cả ngày phải nát óc nghĩ câu đối, lại còn thêm làm thơ đối chữ nữa, đối không được lại còn bị cười nhạo nữa... Người đàn ông mà lấy phải người vợ như vậy thì còn gì là tôn nghiêm nữa?
- ...
Thấy Trần Khác phản ứng kịch liệt như vậy, Trần Hi Lượng không nhịn được cười, thế này còn giống một đứa trẻ sao. Nhưng ông ta không giám gật bừa:
- Con có thể nhập trước thành chủ, Trình phu nhân dạy dỗ con gái, không giống như con tưởng tượng đâu.
- Vậy thì tốt nhất là nên để dành cho người khác hưởng đi.
Trần Khác suy nghĩ rất rõ rằng nói:
- Con lại muốn lấy người vợ hơi ngốc một chút...
Hắn vốn định nói tiếp‘nếu có thể chịu được con định sẽ lấy thêm vài cô vợ’ nhưng nghĩ lại câu này thực sự không thích hợp, bèn sửa thành:
- Như vậy thì mới chứng tỏ được sự thông minh của con.
- Ha ha ha ha...
Trần Hi Lượng cười lớn nói:
- Này này, cha tìm cho con một người vợ ngu xuẩn, đến lúc đó con đưng có mà khóc đấy.
- Con vẫn muốn tự mình tìm cơ...
Trần Khác thật thà nói.
- Đừng có hòng.
Trần Hi Lượng nghĩ chuyện này không nên tiếp tục nói nữa, lại dúi đầu hắn một cái nói:
- Đi an ủi Nhị ca của con, đừng để nó nhảy xuống sông thật.
- Ồ...
Trần Khác bèn đi xuống đuôi thuyền, ngồi sánh vai cùng Nhị Lang hai chân đang buông thõng xuống phía trên mặt nước, thì nhìn thấy ánh mắt oán giận của y:
- Ngươi thật sự còn biết đến sự đồng cảm sao! Người ta đang đau lòng đây!
- Có gì mà phải đau lòng chứ.
Trần Khác nhặt một viên đá nhỏ ở trên thuyền, dùng lực ném xuống nước:
- Đệ còn muốn nhắc nhở huynh tuyệt đối không được đễ dàng từ bỏ đây!
- Sao lại không từ bỏ?
- Cô ấy chẳng phải vẫn còn chưa gả cho người khác sao? Nếu chưa gả cho người khác thì còn có hi vọng!
Trần Khác lại ném một viên đá khác, lần này lướt trên mặt nước, hắn đắc ý dương tay phải lên đánh quyền nói:
- Lui một bước nói, cứ cho là đã gả cho người khác rồi thì vẫn còn hi vọng.
- Đã gả cho người khác rồi còn gì hi vọng nữa?
Nhị Lang trợn mắt nói.
- Triều đại Tống ly hôn không phải là chuyện hiếm có.
Trần Khác kinh nghiệm đầy mình nói:
- Huynh có thể làm người thứ ba xen vào mà.
- Cái gì mà loạn như vậy.
Nhị Lang buồn bã nói:
- Người ta là thanh mai trúc mã, ta có thể xen vào ư!
- Vậy thì bỏ đi.
- Nếu đơn giản như vậy mà nói là quên đi thì ta không xứng với nàng ấy.
Không ngờ Nhị Lang hàng ngày nhã nhặn thật thà lại si tình như vậy.
Nói xong cậu phủi mông định đứng dậy. Nhưng bị Trần Khác kéo tay lại:
- Huynh không muốn từ bỏ thì hãy giành lấy, ướŧ áŧ, lâm li không dứt khoát như vậy khiến người ta không thoải mái!
- Ta tranh giành thế nào đây? Người ta đã đính hôn rồi!
Trần Thầm như phát điên.
- Cứ cho là kết hôn rồi, đệ cũng sẽ giúp huynh cướp lại tân nương!
Trần Khác giận cậu ta không tranh giành nói:
- Nếu không phải là nước sông Trường Giang còn lạnh thì ta thật sự muốn đẩy huynh xuống cho tỉnh táo trở lại.
Vốn dĩ Trần Hi Lượng muốn Trần Khác khuyên nhủ Nhị Lang, chân trời này nơi nào mà không có cỏ thơm, cứ gì phải tìm ở nhà họ Tô. Nếu để ông nghe được, những lời khuyên của Trần Khác lại là lời cổ vũ Nhị Lang, thế nào cũng sẽ rất tức giận.
May là lúc này sự chú ý của ông ta dồn toàn bộ vào cái nghiên mực. Trần Hi Lượng vốn định mở cái bọc hành lý tìm lương khô, ai dè lại tìm thấy cái đồ vật này, đem ra xem... chỉ thấy đó là một cái nghiên mực, màu sắc giống như vảy cá, lóe lên màu ngọc bích nhạt. Hơn nữa chất đá nhẵn bóng, khi gõ vào phát ra âm thanh rất vui tai, có thể thấy đây không phải là vật tầm thường.
- Cái này ở đâu ra vậy nhỉ?
Trần Hi Lượng trầm giọng nói.
- Là của Tô lão nhị tặng con.
Trần Khác nói:
- Nói là do nhà ông ấy làm ra, tặng con làm vật kỷ niệm.
- Cái tên phá gia chi tử này!
Trần Hi Lượng mắng một tiếng, nhưng rõ ràng là không phải là mắng Trần Khác:
- Cuối cùng lại đem vật này tặng cho người khác!
- Cái nghiên mực này là có nguồn gốc hay sao?
Trần Khác hiếu kỳ hỏi.
- Ừ, trước đây ta đã từng nhìn thấy cái nghiên mực như thế này rồi.
Trần hi lượng gật đầu nói:
- Tô Lão Tuyền nói, là năm ngoái Tô Thức khi đang diễn kịch ở phía sau vườn phát hiện ra. Cậu ta cẩn thận mang phiến đá mài thành cái nghiên mực, lúc đó mới phát hiện ra viên đá không những mài mực dễ dàng, mà còn mài được mực tốt, thời gian bóng chữ cũng lâu hơn.
Tô Thức bèn đem cho người nhà xem, người nhà đều nói rất tốt. Tô Lão Tuyền bèn khen:
- Đây chính là trời ban tặng, ngươi nên coi đây là bảo bối!
- Tô Thức quả nhiên coi đây là bảo bối quý giá, ngay cả ta cũng chỉ được xem qua một lần.
Trần Hi Lượng bèn chỉ cái đáy nghiên mực nói:
- Con xem ở đây còn bút tích cậu ta viết nè: ‘'Nhất thụ kỳ thành, nhi bất khả canh. Hoặc chủ vu đức, hoặc toàn vu hình. Quân thị nhị giả, cố dư an thủ. Ngưỡng thần phủ túc, thế cố đa hữu!'
- Thư pháp này, có thể ăn đứt con đấy.
Trần Hi Lương lắc đầu, trong lòng thầm nói: ‘Rõ ràng còn cao hơn ta một bậc...’ nói xong mới dứt ánh mắt trầm trồ, ngạc nhiên nói:
- Vật quý gía như thế này tại sao lại có thể tặng cho con được?
- Có thể là thấy con hợp mắt cũng nên.
Trần Khác lắc đầu nói.
- Cũng không biết Tô Lão Tuyền có biết không.
Trần Hi Lượng nghĩ một lúc rồi cười ha ha nói:
- Thôi, coi như ta có cơ may được dùng để viết văn, khi nào Tô Lão Tuyền đòi thì trả lại cho ông ta.
Nói xong ông vừa cầm lấy cái nghiên mực, vừa nhìn Trần Khác nói:
- Quen Nhị Lang Tô gia, con trai ta có thấy áp lực không?
- Không có áp lực gì, tài hoa của y đều hơn bất cứ ai, thêm con cũng không thành vấn đề.
Trần Khác suy nghĩ một chút rồi chậm rãi nói.
- Hây …
Trần Hi Lượng dường như tức chết, ánh mắt phẫn nộ nói:
- Con trai của Trần Hi Lượng, chưa ra trận đã lùi bước?
- ...
Trần Khác không trả lời, hiển nhiên không coi là đúng.
Xem ra Trần Hi Lượng không hổ là lão Khương, ngay lập tức đã đưa ra quyết định nói:
- Nhất định phải để người nhà họ Tô sống trong nhà chúng ta!
Ông đi guốc trong bụng Trần Khác, hắn có một niềm kiêu hãnh vô cùng mạnh mẽ, ông không tin rằng khi cùng học với Tô Thức hắn lại cam tâm chịu thua kém.