Chu Nguyên Chương là một nhân vật có thật xuất trong truyện Ỷ Thiên Đồ Long Ký.
Trong truyện,Chu Nguyên Chương vốn là một giáo chúng của Minh giáo, có quen biết sâu sắc với giáo chủ Trương Vô Kỵ và tham gia khởi nghĩa chống quân Mông Cổ. Sau đó, dã tâm của Chu Nguyên Chương ngày càng lớn, hắn muốn lấy chức giáo chủ nhưng không thành do các giáo đồ chỉ phục tùng và ủng hộ Trương Vô Kỵ, tuy nhiên hắn đã âm mưu gϊếŧ hại người trong giáo phái, tiêu biểu là cái chết oan của Hàn Lâm Nhi, Liêu Vĩnh Trung. Trương Vô Kỵ canh cánh trong lòng, tự thấy mình không đủ tài năng xử lý được đại sự và không trừng trị được Chu Nguyên Chương, trong lòng muốn thoái vị.Trương Vô Kỵ phải thực hiện lời hứa đưa Triệu Mẫn về Mông Cổ cùng với sự không ham màng danh lợi, chàng đã từ bỏ tất cả truyền lại chức giáo chủ Minh giáo cho Dương Tiêu, còn mình bỏ ra thảo nguyên Mông Cổ sống tiếp phần đời còn lại cùng Triệu Mẫn.Dương Tiêu tuổi già nên không tranh lại được Chu Nguyên Chương. Chu Nguyên Chương sau đó thống lĩnh Minh giáo và vận dụng binh pháp trong Vũ Mục di thư đánh đuổi người Mông Cổ, lập ra nhà Minh,chính là Hồng Vũ đế Minh Thái Tổ.Minh Thái Tổ lên ngôi, liền tàn sát các anh em trong Minh giáo đồng thời gán cho Minh giáo là tà giáo, phải rút lui vào trong bóng tối và đổi tên thành Nhật Nguyệt thần giáo.
Trong lịch sử,Chu Nguyên Chương thuở nhỏ gọi là Chu Trùng Bát(朱重八), ngay cả tên họ chính thức cũng không có, mãi đến sau khi gia nhập nghĩa quân Quách Tử Hưng, mới lấy tên là Chu Nguyên Chương, tên chữ là Quốc Thụy(国瑞).Cứ theo dã sử, ông là người xấu xí, mặt lưỡi cày và đầy nốt ruồi. Tuy nhiên theo các bức họa vẽ ông ở trong triều sau nầy thì tướng mạo cũng oai nghi với vẻ mặt đầy uy quyền. Do sức ép của cuộc sống nên ông phải xuất gia đi tu, nhưng không muốn làm nhà sư nhỏ bé, vào chùa mới được 15 ngày thì đã làm nhà sư chu du khắp chốn. Trong lúc bôn ba 4 phương, ông đã bí mật tiếp xúc với Bạch Liên giáo đương thời, hiểu được tình thế trong thiên hạ, lòng người muốn đổi thay, khí vận triều Nguyên sắp hết. Năm Chí Chính thứ 12 (1352), Chu Nguyên Chương tham gia Hồng Cân quân (quân khăn đỏ) của Quách Tử Hưng, được Tử Hưng tin cậy, nhậm chức Tả phó Nguyên soái nghĩa quân. Năm Chí Chính thứ 16 (1356), Chu Nguyên Chương đánh chiếm Tập Khánh (Nam Kinh ngày nay), được Tiểu Minh vương Hàn Lâm Nhi tiến phong làm Ngô Quốc công. Ông lấy Ứng Thiên (Nam Kinh) làm trung tâm, phát triển rất nhanh. Từ năm 1363 đến 1367, lần lượt tiêu diệt tập đoàn Trần Hữu Lượng ở trung lưu Trường Giang và Trương Sĩ Thành ở hạ lưu Trường Giang, bao gồm cả 2 bờ nam bắc.Cuối 1367, ông xuất quân Bắc phạt.Tháng giêng năm 1368, Chu Nguyên Chương xưng đế, đặt quốc hiệu là Minh.Giống như Lưu Bang nhà Hán, Minh Thái Tổ đã gây ra nhiều vụ án văn chương và gây ra nhiều án liên lụy đến nhiều người nhằm diệt trừ hậu họa cho con cháu.Các đại thần bị ông chu diệt có thể kể ra như Hồ Duy Dung,Lam Ngọc,Tống Liêm,...ông cũng gϊếŧ luôn hai người cháu ruột là Lý Văn Trung(con chị gái mình) và Chu Văn Chính(con anh trai mình).