“Trời ơi!” Vừa nhìn thấy diện mạo của thi thể, Trần Thi Vũ cuối cùng cũng không nhịn được nữa bật kêu lên thất thanh.
Quả thực cỗ thi thể này trương phình to đến mức hiếm thấy.
“Người khổng lồ màu xanh chính là đây.” Đại Bảo nói.
Tiến trình phân hủy khiến lưỡi của thi thể đã chuyển sang màu xanh đen và thò hẳn ra ngoài. Vì khí tích tụ trong cơ thể phình ra nên da mặt trở nên rất căng, mí mắt tạo thành một đường thẳng, con ngươi lồi hẳn ra khỏi tròng mắt như thể chực rơi ra bất cứ lúc nào. Khi tiến hành khám nghiệm sơ bộ, quần áo của nạn nhân đã bị cắt ra. Bác sĩ Lưu thuộc Đội Pháp y Phòng Công an thành phố Phong Lĩnh đang thao tác lắp ghép lại bộ quần áo đặt trên bàn giải phẫu về hình dạng cũ ở góc phòng.
Nạn nhân là đàn ông, không đoán được độ tuổi. Phần bụng và ngực đều u lên lùm lùm, toàn thân chuyển màu xanh đen, mạng lưới tĩnh mạch đen pha đỏ rất phức tạp và chồng chéo. Tóc trên đầu đã rụng hết, da lòng bàn tay và lòng bàn chân đều nhăn nhúm, biến dạng, chỉ cần túm nhẹ là cả lớp biểu bì hoàn chỉnh liền lột ra.
“Vẫn chưa giải phẫu thi thể sao?” Tôi thấy phần ngoài của thi thể còn nguyên vẹn, không có đường chỉ khâu nên hỏi.
Trưởng phòng Chu gật đầu đáp: “Chúng tôi vẫn chưa thống nhất được quan điểm về các vết thương trên mặt và trên đầu của nạn nhân, nên tạm thời quyết định chưa giải phẫu vội, đợi các anh đến rồi cùng bàn bạc tìm cách xử lý.”
“Lai lịch của thi thể này thế nào?” Tôi hỏi tiếp.
“Đã cho xét nghiệm ADN, chắc sẽ có kết quả ngay bây giờ.” Trưởng phòng Chu nói, “Có điều vì chưa giải phẫu nên không cách nào tiến hành khắc họa dặc trưng của thi thể. Chúng tôi chưa thể xác định anh ta có phải người địa phương hay người ở các hộ sống xung quanh hiện trường không. Công tác điều tra nhân khẩu bị mất tích vẫn đang được tiến hành.”
“Các anh đã lấy dấu vân tay chưa?” Lâm Đào đeo mặt nạ phòng độc nên giọng nói vọng ra nghe ong ong.
Thông thường, những thi thể đã trải qua khám nghiệm tử thi bước đầu thì dấu vân tay đều có màu đen, bởi vì bác sĩ pháp y phải ấn dấu vân tay của tử thi vào mực theo quy phạm thông thường. Nghĩa là họ phải bôi mực in lên đầu và bụng ngón tay của tử thi, sau đó ấn lên thẻ vân tay. Dấu vân tay lấy được dùng để tìm lai lịch của tử thi, đồng thời đó cũng là một trong những căn cứ để loại bỏ các dấu vân tay tại hiện trường. Đối với những thi thể đã phân hủy ở mức độ cao và không phải án mạng, thì cảnh sát không yêu cầu nghiêm ngặt lắm về phương diện này.
Trưởng phòng Chu lắc đầu nói: “Da ngón tay của người chết bị ngâm nước trong thời gian quá dài và đã phân hủy nên chúng tôi không thể tiến hành lấy dấu vân tay.”
“Ai bảo không thể lấy được dấu vân tay?” Đại Bảo thận trọng cầm lấy tay của người chết, nhìn một lát rồi nói, “Lấy dễ như trở bàn tay.”
Nói xong, Đại Bảo dùng dao phẫu thuật rạch một vòng trên đầu ngón tay cái phải của người chết, sau đó tháo cả mảng da hoàn chỉnh trên ngón tay cái ra như thể người ta tháo găng tay vậy. Tiếp theo, cậu ta tỉ mẩn cho ngón tay mình vào trong lớp da vừa được bóc ra và nói: “Mau mang thẻ dập dấu vân tay đến đây!”
Cứ như thế, Đại Bảo lần lượt lấy được lớp da từ mười đầu ngón tay của nạn nhân, đeo vào tay mình, hoàn thành việc lấy dấu vân tay của người chết. Trần Thi Vũ tròn mắt đứng nhìn.
Phương pháp lấy dấu vân tay này không phải phương pháp chính quy, nhưng lại là phương pháp mà chúng tôi thường xuyên sử dụng. Thành phố Phong Lĩnh là một thành phố nhỏ yên bình và hiền hòa, nên rất ít khi xảy ra án mạng, án mạng có xác chết bị phân hủy lại càng hiếm hơn. Bởi vậy các bác sĩ pháp y của địa phương chưa học được cách lấy dấu vân tay rùng rợn này.
Đương nhiên không phải phương pháp này phát huy hiệu quả trong mọi trường hợp. Nếu tử thi chưa phân hủy đến mức độ có thể bóc tách lớp da một cách dễ dàng hoặc độ phân hủy nghiêm trọng đến mức da tay đã rách mùn thì đều không thể tiến hành phương pháp lấy dấu vân tay theo kiểu này. Bởi vậy Đại Bảo lấy dấu vân của mười ngón tay thành công cũng một phần là nhờ may mắn.
“Các anh còn những bất đồng gì?” Tôi không quan tâm lắm đến quá trình Đại Bảo lấy dấu vân tay, mà chuyên tâm xem các vết thương đan xen nhau trên khuôn mặt người chết. Bởi nói cho cùng, lấy được dấu vân tay không phải vấn đề then chốt xác định tính chất của vụ án.
Xương sọ nạn nhân không bị sụt lún, ấn ngón tay vào cũng không phát ra tiếng xương cọ xát vào nhau rõ rệt lắm, điều đó cho thấy người chết không bị gãy xương nghiêm trọng. Nhưng trên khuôn mặt đã chuyển màu xanh đen, tôi thấy mấy vết nứt da mà bờ vết nứt lại khá nham nhở và giao nhau. Bởi vì thi thể đã phân hủy mức độ cao nên vùng xung quanh vết thương không còn rõ nét mà tròn và cùn, căn bản không thể phán đoán được công cụ sát thương, càng không thể phán đoán được phản ứng sống của vết thương.
“Không thể phán đoán được phản ứng sống.” Trưởng phòng Chu nói, “Ngoài vết thương trên mặt ra, thì toàn thân người chết không hề có thêm vết thương nào khác. Chúng tôi cũng đã tiến hành khám nghiệm độc tố rồi, nhưng không có dấu hiệu bị trúng độc. Bởi vậy bây giờ chúng tôi chưa thể xác định nạn nhân chết đuối hay bị đánh chết rồi ném xác xuống sông. Thi thể đã phân hủy đến mức độ này, chúng tôi lo rằng dù giải phẫu cũng khó lòng xác định được, bởi thế, chúng tôi mới chờ các anh đến xử lý.”
“Đúng là không thể nhìn ra phản ứng sống.” Tôi nín thở, gí sát kính lúp vào vết thương và nói.
Trưởng phòng Chu trình bày tiếp: “Dòng sông chảy quanh nhà máy này chảy thông với sông Phong Hà, con sông cái của thành phố Phong Lĩnh, dưới sông có rất nhiều cá. Bởi vậy, có người cho rằng vết thương trên mặt nạn nhân là do cá cắn, chỉ vậy mới khiến cho khuôn mặt nạn nhân có nhiều vết thương đến thế trong khi xương sọ không hề bị nứt vỡ. Nhưng cũng có bác sĩ cho rằng cá không phải dã thú, không thể gây ra nhiều vết thương lớn như vậy.”
Tất cả bác sĩ pháp y đều biết rằng thi thể ở ngoài trời có khả năng bị dã thú gặm nhấm, cắn xé, nhưng đúng là không phải bác sĩ pháp y nào cũng biết thực ra loài cá rỉa mồi cũng có thể gây ra vết thương trên thi thể đang phân hủy.
Tôi từng kiểm tra một hiện trường thế này, sau khi bác sĩ vớt thi thể dưới sông lên thì phát hiện ở giữa trán anh ta có một miếng da bị mất, mà phía dưới miếng da bị mất đó lại thấy một vết rạn nứt trên hộp sọ.
Những người từng học y đều biết, phần đỉnh xương sọ của con người có một đường nối khớp sọ chạy dọc và một đường nối khớp sọ chạy ngang, lần lượt gọi là đường khớp vành (còn gọi là đường khớp trán đỉnh) và đường khớp dọc giữa (còn gọi là đường khớp lưỡng đỉnh). Ngoài ra ở sau gáy còn có một đường nối khớp sọ hình chữ V ngược, gọi là khớp lamda (còn gọi là khớp đỉnh chẩm). Ngoại trừ những loại khớp này ra, hộp sọ là một chỉnh thể hoàn chỉnh, trơn nhẵn, không có vết nứt. Nếu phần đầu đã bình thường thì sẽ không có khớp nối khác ba loại khớp nối vừa nêu trên, nếu phát hiện có vết nứt thì đó chắc chắn là đường gãy xương. Từ đó các bác sĩ pháp y sẽ suy đoán đây là vụ án mạng, hung thủ dùng vật tày đánh vào đầu nạn nhân dẫn đến vỡ xương sọ, tổn thương não và tử vong. Khi thông báo với người nhà nạn nhân về việc phải tiến hành giải phẫu tử thi, người nhà một mực phản đối, bởi vì người nhà đều hiểu rõ nạn nhân mắc chứng trầm cảm, nhiều lần tự sát nhưng không thành công, lần này trước khi bỏ nhà ra đi, nạn nhân đã viết di thư để lại nói mình muốn nhảy xuống sông tự vẫn.
Bác sĩ pháp y cảm thấy hành vi phản đối giải phẫu tử thi của người nhà nạn nhân có điều uẩn khúc, thế là yêu cầu bộ phận cảnh sát hình sự điều tra người nhà nạn nhân, đồng thời được sự đồng ý của giám đốc Phòng Cảnh sát, các bác sĩ pháp y tiến hành cưỡng chế giải phẫu. Sau khi giải phẫu, các bác sĩ không biết nên kết luận thế nào đã đề nghị Sở Cảnh sát tỉnh giúp đỡ.
Khi chúng tôi đến hiện trường thì thi thể đang được khám nghiệm lần thứ hai, tôi phát hiện vết nứt trên xương sọ ngay phía dưới lớp da bị mất ở trán nạn nhân là vết nứt gãy gập, rõ ràng không phải vết gãy xương mà là khớp xương. Điều này liên quan đến một kiến thức không phổ biến lắm. Thực ra cứ sáu trăm người lại có một người có nhân trung biến dị bẩm sinh, chính giữa xương trán có một khớp xương không hoàn toàn liền hẳn, gọi là “hở thóp trước bẩm sinh”. Khi khám nghiệm pháp y, thỉnh thoảng tôi phát hiện một vài người bị hở thóp trước, nhưng chỉ cần xương sọ không bị tổn thương, thì các bác sĩ pháp y sẽ không chú ý đến phần khớp xương dị thường ở trán này.
Sau đó, vụ án được nhận định là nạn nhân tự sát. Vì sau khi tử thi phân hủy, phần trán bị cá rỉa dẫn đến việc mất lớp da trán, vừa vặn làm lộ khớp xương bị biến dị bẩm sinh này ra, chính khớp xương đó đã khiến các bác sĩ pháp y hiểu lầm.
“Đúng là không giống bị cá rỉa.” Tôi cau mày nói.
“Chắc chắn không phải vết thương do vật sắc nhọn gây ra, vì bờ vết thương khá nham nhở.” Trưởng phòng Chu nói, “Nhưng nếu do vật tày tấn công thì không thể hình thành nhiều vết thương như thế, chắc chắn nạn nhân phải bị tấn công nhiều lần, vậy sao hộp sọ phía dưới da lại không bị vỡ?”
“Chúng ta giải phẫu thôi!” Tôi nói, “Tôi và trưởng phòng Chu khám nghiệm phần đầu, Đại Bảo và bác sĩ Lưu khám nghiệm phần ngực bụng.”
Tôi còn chưa nói xong thì con dao trong tay Đại Bảo đã hạ xuống một đường. Khi khoang bụng được phanh ra thì một tiếng “Phụt!” dài vang lên, cái bụng trương phình lập tức biến mất. Tôi vội vàng nín thở, xua tay ra hiệu cho mọi người tạm thời rời khỏi phòng giải phẫu, chẳng ngờ tốc độ của Lâm Đào còn thần tốc hơn tôi, cậu ta vội vàng lôi Trần Thi Vũ nấp sau cửa sổ cách ly của phòng thay quần áo.
Bước vào phòng thay quần áo, tôi trách: “Đại Bảo, làm ơn thông báo một tiếng trước khi cậu hạ dao được không?”
Đại Bảo cười hì hì: “Chẳng lẽ tôi lại hô ‘Chuẩn bị… Rạch!’ hay sao?”
“Trong cơ thể tử thi đó tích tụ lượng khí lớn, một khi tử thi có lỗ hổng thì các khí độc sẽ nhanh chóng tràn ra ngoài từ vết vỡ. Thứ nhất, mùi khí tỏa ra khi đó không thể chịu nổi. Thứ hai, khí độc đột nhiên cùng lúc thải ra nhiều như vậy không có lợi cho sức khỏe. Thứ ba, chuyện này cùng nguyên lý với việc phát nổ, khí sẽ mang dịch lỏng phân hủy trong cơ thể bắn văng ra ngoài.” Tôi giải thích, “Đại Bảo, cậu không cần giặt quần áo của mình phải không?”
Mấy người chúng tôi nấp sau cánh cửa kính cách ly của phòng thay quần áo nhìn cỗ thi thể dần dần thu nhỏ lại. Trưởng phòng Chu mở quạt thông gió cỡ lớn nhất. Năm phút sau, chúng tôi mới lục đυ.c trở về bàn giải phẫu bắt đầu công việc.
Mô mềm của thi thể trở nên lỏng lẽo và mềm nhũn vì quá trình phân hủy, nơi nào dao phẫu thuật hạ xuống, nơi đó lập tức chia thành hai, phía dưới da là các mô màu xanh đen. Tôi cầm dao phẫu thuật men theo xương hàm của nạn nhân hướng lên trên rạch lớp da bên ngoài, sau đó chầm chậm tách vị trí xương mũi. Trưởng phòng Chu cũng dùng phương pháp giống tôi tiến hành giải phẫu phần mặt bên kia của tử thi.
“Màu xanh của các mô dưới lớp da mặt nạn nhân rõ ràng sẫm hơn bình thường, chứng tỏ chỗ này từng bị tụ máu.” Tôi nói, “Máu từ mạch máu thấm vào các mô mềm, điều đó nói lên mạch máu chỗ này đã bị nứt vỡ.”
“Ý anh nói là nạn nhân bị thương khi còn sống sao?” Trưởng phòng Chu hỏi.
Tôi gật đầu đáp: “Tuy chứng cứ chưa đầy đủ, nhưng dựa vào kinh nghiệm, tôi cảm giác chỗ này hơi khác thường.”
Trong khi nói, chúng tôi đã lật được hết phần da của tử thi lên, lộ phần xương sọ ra ngoài. Phần hộp sọ vẫn nối liền với thân thể chứ chưa đứt hẳn, trông rất đáng sợ.
Tôi lần theo xương mũi của tử thi và sờ tỉ mẫn, rồi nói: “A! Xương mũi bị gãy.”
Tách các mô mềm xung quanh xương mũi một cách cẩn thận, tôi thấy phần xương giập đã lộ ra. Xương mũi là phần xương dễ bị gãy giập nhất trong kết cấu xương mặt. Vì phần mũi nhô lên hẳn khuôn mặt và lại vô cùng mỏng, bởi vậy khi phần mặt bị tổn thương thì nơi dễ bị gãy nhất chính là xương mũi.
Tôi lấy kẹp cầm máu gắp phần vụn xương gãy ra, quan sát dưới kính hiển vi, rồi nói: “Đầu mẩu xương gãy bị thấm máu!”
Do tác động của quá trình phân hủy nên máu dần biến thành dịch thể phân hủy khiến chúng tôi khó lòng phán đoán thi thể có xuất huyết hay không. Nhưng trước khi thi thể phân hủy, máu đã thấm vào đầu mẩu xương và được lưu giữ trong xương sống mũi. Thông qua điểm này có thể khẳng định nạn nhân đã bị gãy xương mũi trước khi tử vong.
“Da mặt trầy xước nặng, xương sống mũi gãy vụn, nhưng xương sọ lại không gãy, điều này chứng tỏ lực ra đòn của hung thủ yếu hay chứng tỏ vật gây án quá nhẹ?” Trưởng phòng Chu nói.
“Hiển nhiên là vì vật gây án quá nhẹ.” Tôi nói, “Nếu vật gây án đủ nặng mà lực ra đòn của hung thủ lại nhẹ đến mức chỉ làm gãy được xương mũi của nạn nhân, vậy thì cũng không thể gây ra nhiều trầy xước thế này trên da mặt nạn nhân được. Chỉ khi vật gây án nhẹ, thì bất kể hung thủ dùng lực đánh thế nào cũng chỉ đủ làm tổn thương phần biểu bì và gãy giập xương mũi, chứ không tạo thành tổn thương đối với xương sọ vốn rất rắn chắc.”
“Vậy gây án nhẹ…” Trưởng phòng Chu ngẫm ngợi.
Tôi nói: “Xung quanh miệng vết rách trên da mặt của nạn nhân rất trơn tru và bất quy tắc, điều đó nói lên hung khí không có cạnh sắc nhọn, có lẽ là vật dụng trơn và tròn. Vì nó khá nhẹ nên chắc chắn không thể làm bằng kim loại. Ngoài ra, sở dĩ có thể hình thành vết rách bất quy tắc là bởi bề mặt tiếp xúc của hung khí chắc chắn không phải mặt phẳng hoặc hình vòm, mà có lẽ là vật gì đó có bề mặt gồ ghề với các đường vân dọc lồi hẳn lên, tròn và trơn.”
Lâm Đào đảo mắt nhìn quanh, lẩm bẩm hỏi: “Có thể là vật gì được nhỉ?”
“Không biết!” Tôi lắc đầu, “Nhưng chí ít nó không phải vũ khí bén sắc có khả năng gϊếŧ người. Vì sao hung thủ lại chọn hung khí như vậy mang đi gϊếŧ người? Thế chẳng phải tự chuốc lấy phiền phức cho bản thân sao?”
“Chúng ta còn chưa thể xác định vết thương trên mặt có phải vết thương chí mạng hay không.” Trưởng phòng Chu nói, “Chúng ta tiếp tục mở hộp sọ xem sao!”
Trong tiếng cưa máy mở hộp sọ kêu ầm ầm, Đại Bảo đột nhiên la lớn: “Xương móng của nạn nhân bị gãy rồi!”
Xương sụn giáp trong là phần xương mềm hình vuông ở phía trước cổ, trông giống con bướm, phía trước có lớp da và cơ, phía sau giáp khí quản. Tuyến giáp có hai thùy là thùy phải và thùy trái, mỗi thùy áp vào mặt trước bên của sụn giáp và phần trên khí quản, phần nối hai thùy lại với nhau gọi là eo tuyến giáp. Xương móng là loại xương hình móng ngựa nằm trên đường giữa mặt trước cổ ở giữa cằm và sụn giáp. Tuy da cổ của thi thể đã phân hủy, không thể nhìn rõ vết thương trên da, nhưng từ tình trạng xương sụn gãy có thể phán đoán cổ nạn nhân bị tấn công thô bạo trước khi chết. Không những thế hai bên xương móng đều gãy, chứng tỏ hành vi bạo lực này là bóp cổ. Đương nhiên thắt cổ cũng có thể hình thành nên kiểu gãy xương này, nhưng nếu là thắt cổ thì phải để lại vết hõm sâu của vật dùng thắt cổ, nhưng ở đây lại không thấy.
“Bóp cổ sao?” Tôi ngừng cưa lẩm bẩm, rồi quay sang hỏi Đại Bảo, “Thi thể có hiện tượng ngạt thở không?”
Đại Bảo lắc đầu: “Con ngươi đã lồi hẳn ra nên có thể nhìn rất rõ nó không có chấm xuất huyết. Khi nãy tôi vừa tiến hành khám nghiệm khoang ngực bụng, nhưng cũng không thấy triệu chứng xuất huyết hay tụ huyết ở các cơ quan nội tạng chủ yếu trên cơ thể người chết.”
“Có động tác bóp siết, nhưng lại không có triệu chứng ngạt thở cơ học.” Trưởng phòng Chu thắc mắc, “Hiện tượng này nói lên điều gì nhỉ?”
“Hà hà!” Tôi cười, tiếp tục công việc, nói, “Điều đó chứng tỏ động tác bóp siết cổ nạn nhân chỉ là động tác mang tính khống chế. Rất đơn giản, hung thủ dùng cánh tay siết chặt cổ nạn nhân để nạn nhân không thể cựa quậy được nữa mà thôi.”
Cuối cùng nắp hộp sọ cũng mở ra để lộ màng cứng não màu hồng phấn.
Sau khi cơ thể sống chết đi, các tế bào mô liền mất cơ năng sống, do tác động của enzyme nên xảy ra hiện tượng các mô bị tan rã, hơn nữa là tự tan rã. Mô não là loại mô tan rã đầu tiên và cũng là loại mô dễ tan rã nhất, bởi vậy sau khi tôi cắt màng cứng của não ra thì một mảnh mô não liền chảy ra giống như bột loãng.
“Mau! Chụp ảnh đi! Ghi hình đi!” Tôi vừa lấy nắp hộp sọ hứng mô não chảy ra và giục giã Lâm Đào.
“Mọi người có thể thấy màu của mô não trước trán thẫm hơn nhiều so với màu của mô não ở những bộ phận khác.” Tôi nói, “Thông thường, sau khi mô não rữa ra, nó sẽ có màu hồng nhạt, nhưng mô não trước trán lại có màu nâu nhạt, điều đó cho thấy bộ phận này bị xuất huyết nghiêm trọng.”
“Đúng là án mạng thật rồi!” Đại Bảo dùng một tay lấy kẹp kẹp chặt mô ở dạ dày, tay còn lại dùng thìa vét thức ăn còn sót lại trong dạ dày nạn nhân, cậu ta nói, “Trong dạ dày của người chết không có dịch lỏng gây ngạt.”