Hiện trường nằm bên bờ một con sông cạn ở lưng chừng núi Thanh Diên. Nói là sông nhưng chính xác thì đó chỉ là một khe nước. Trong khe quanh năm khô cạn nhưng do mưa lớn suốt cả tuần, nghe nói lúc nước lên cao nhất cũng đến hai mươi phân.
Dưới đáy khe đá nhọn lởm chởm. Khi được dân làng phát hiện, thi thể đang nằm trên một tảng đá khá cao, phía trên tảng đá là cây cầu đá vắt ngang qua lòng khe. Hai bên thành cầu có lan can khá cao, đề phòng người qua lại sảy chân ngã xuống. Tôi đứng trên cầu đá, bám chặt vào thành lan can nhìn xuống, thấy rõ hình người vẽ bằng phấn trên tảng đá dưới đáy khe. Đó là hình đánh dấu vị trí ban đầu của thi thể trước khi được nhân viên khám nghiệm hiện trường chuyển đi.
“Cao thế này, xuống thế nào được?” Tôi vốn mắc chứng sợ độ cao, từ đây xuống đáy khe cũng phải hơn hai chục mét.
“Tay vịn xây bằng xi măng trắng, bẩn lắm!” Bác sĩ Vương kéo tôi ra, giúp tôi phẩy đi vệt vôi trắng dính trên quần tôi, nói. “Tối qua bọn anh phải đu dây xuống đấy.”
Đu dây, tức là buộc sợi dây thừng to bằng cổ tay ngang lưng, sau đó mấy người trên bờ cùng hợp sức kéo, từ từ thả nhân viên khám nghiệm hiện trường xuống dưới chân cầu.
Bình thường chỉ thấy bộ đội đặc chủng trên ti vi thực hiện kỹ thuật này, nào ngờ bác sĩ pháp y cũng có lúc phải làm người nhện. Nghe xong, tôi lại nhìn xuống dưới cầu, thấy hai chân mình mềm nhũn.
“Để anh xuống xem là được rồi, em cứ ở trên này đợi.” Đại Bảo biết tôi sợ độ cao, nghĩ rằng tôi khó mà làm nổi.”
Tôi do dự hồi lâu, cuối cùng từ chối: “Không được, em phải xuống xem, em cũng muốn thử đu dây một lần cho biết.”
Sợi dây thừng từ từ hạ xuống, tôi như con chim nhỏ gãy cánh chới với giữa không trung, lần đầu tiên cảm thấy tính mạng của mình đang nằm trong tay kẻ khác. Sợi dây thừng siết chặt quanh lưng khiến ngực tôi đau tức, cơ thể chòng chành đung đưa theo gió. Tôi không dám nhìn xuống dưới, nhắm tịt mắt lại, cho đến khi cảm thấy hai chân chạm đất mới ngồi thụp xuống, đưa tay chặn lên quả tim đã sắp bắn khỏi l*иg ngực.
Tôi dùng thước đo độ cao của tảng đá, cao hơn chỗ trũng bên cạnh 30 centimet.
“Nạn nhân tử vong vào lúc nào?” Tôi hỏi.
“Khoảng 9 giờ tối hôm kia.” Bác sĩ Vương đáp.
“Đứa trẻ tử vong vào khoảng 4 giờ sáng ngày 29. Trong ngày hôm ấy, Khương Phương Phương về nhà, sau đó cãi vã với Thân Tuấn và bỏ đi. 9 giờ tối ngày 29, Khương Phương Phương tử vong, chiều ngày 30 phát hiện ra thi thể đứa trẻ, tối ngày 30 phát hiện ra thi thể Khương Phương Phương.” Tôi lẩm nhẩm. Khi phải xử lý một vụ án có nhiều người tử vong, việc đầu tiên là phải làm rõ thời gian tử vong và thời gian phát hiện ra nạn nhân mới có thể sắp xếp được trình tự thời gian, thuận tiện cho việc phân tích và phục dựng vụ án.
“Tảng đá cao thật đấy.” Đại Bảo nói. “Cũng may thi thể ở đúng chỗ cao mới không bị nước cuốn đi.”
“Đúng thế!” Tôi nói. “Tuy tối ngày 29 cũng có mưa, nhưng bị mưa ướt thì khác hoàn toàn so với bị nước cuốn, một vài vật chứng quan trọng trên thi thể không bị phá hủy hoàn toàn.”
Nói xong, tôi đưa tay sờ lên tảng đá nơi thi thể từng nằm. Tảng đá nhẵn nhụi, sạch sẽ, không hề có thứ gì dính lên tay. Tôi lấy cuộn băng dính trong hòm đồ nghề ra, dính lên mặt đá, chỉ lấy được ít đá vụn li ti màu đen.
Tôi nói: “Xong rồi, tới nhà xác làm việc thôi!”
Lúc lên, chúng tôi đi đến bên vách khe, buộc dây thừng vào người rồi leo lên. Mấy anh cảnh sát khu vực đứng phía trên hè nhau kéo dây làm giảm bớt sức nặng cho chúng tôi. Buộc dây thừng trèo lên mệt hơn rất nhiều so với khi được dòng dây thả xuống.
Sau khi trèo được lên bờ, chúng tôi và các cảnh sát kéo dây thừng ai nấy mệt bở hơi tai.
Một cảnh sát cúi gập lưng nói: “Bác… bác sĩ Tần, anh phải giảm béo đi mới được.”
*
Tại phòng giải phẫu pháp y trong nhà xác của sở Công an tỉnh.
Phòng giải phẫu hiện đại nhất tỉnh vừa được khánh thành vào năm nay, vừa bước vào phòng đã thấy đẳng cấp khác hẳn. Máy điều hòa công suất lớn và hệ thống thông gió cực mạnh đã hình thành nên một vòng không khí lưu động xung quanh chỗ đứng của nhân viên giải phẫu, trực tiếp hút đi mùi tử thi ngay trên bàn giải phẫu.
Trong tiếng ầm ầm của hệ thống thông gió, chúng tôi bắt đầu giải phẫu thi thể Khương Phương Phương.
Không giống như tưởng tượng của tôi, so với một người đàn ông xấu xí ngoài 40 tuổi như Thân Tuấn thì Khương Phương Phương là một thiếu phụ xinh đẹp, chưa tới 30 tuổi, có thân hình khá chuẩn và khuôn mặt nhỏ nhắn u buồn. Đương nhiên, đây chỉ là kết quả của sự mường tượng, còn lúc này, nạn nhân đang nằm trên bàn giải phẫu, mắt mũi tai miệng rỉ máu, dính nhem nhuốc khắp khuôn mặt trắng trẻo, quanh mắt thâm sì.”
Vỡ xương nền sọ sẽ khiến cho dịch não tủy máu rỉ qua khe xương nứt vỡ, rồi chảy ra ngoài qua khoang miệng, mũi, tai, đồng thời cũng khiến dịch não tủy máu chảy qua khe nứt vào trong xoang sàng, quanh hốc mắt, khiến quầng mắt thâm đen.
Chúng tôi tiến hành giải phẫu tử thi theo trình tự trọng điểm trước, thông thường sau. Tổn thương ở phần đầu của Khương Phương Phương là tổn thương nặng nhất trên cơ thể, xương sọ ở vùng chẩm vỡ vụn, lõm vào trong, tổ chức não và tổ chức tiểu não ở vùng chẩm đều giập nát, dịch não tí tách nhỏ giọt ra ngoài từ những vết thương trên da đầu.
Tổ chức não ở thùy trán của Khương Phương Phương cũng giập nát nghiêm trọng, đi kèm với xuất huyết ồ ạt dưới màng cứng, nhưng xương sọ và da đầu ở vị trí tương ứng lại không hề xuất hiện tổn thương, cho thấy đây là tổn thương dội đối lực, trùng khớp với kiểu rơi từ trên cao xuống khi còn sống.
Tương ứng với đó, dưới lớp da và trong phần cơ ở lưng, mông của Khương Phương Phương đều có mảng xuất huyết rộng, cột sống ngực và xương cùng có dấu hiệu gãy xương và xuất huyết rõ rệt.
“Nạn nhân ngã xuống tảng đá trong tư thế mặt ngửa lên trời.” Đại Bảo nói. “Có thể căn cứ vào đó để suy đoán ra tư thế của nạn nhân khi nhảy xuống không?”
Tôi lắc đầu, nói: “Với độ cao hơn hai mươi mét, cơ thể rất có khả năng xoay chuyển trong lúc rơi, cho nên tư thế của thi thể không có nhiều giá trị.”
“Thế thì cái gì giá trị?” Đại Bảo hỏi.
Tôi chỉ vào đôi tay của Khương Phương Phương.
Trên đầu ngón tay và cổ tay ở cả hai tay nạn nhân dày đặc những vết xây xước, trong kẽ tay và kẽ móng tay dài còn giắt ít chất bẩn.
“Tuy đã bị mưa xối,” tôi nói, “nhưng chất bẩn đọng trong kẽ tay và móng tay có phần khó hiểu, nó không phù hợp với thói quen sinh hoạt của một phụ nữ ăn mặc chỉn chu.”
Đại Bảo đẩy gọng kính trên sống mũi, ghé lại nhìn.
Tôi cầm cuộn băng dính bản rộng, dính lấy ít chất bẩn trong kẽ tay và móng tay của nạn nhân, rồi lại lấy đoạn băng dính đã dính được ở hiện trường từ trong hòm đồ nghề ra, giao cho bác sĩ Vương, nói: “Nhờ anh đưa đến phòng Giám định vật chứng vi lượng, dùng kính hiển vi soi thử xem có phải cùng một thành phần với đống cát tại hiện trường phát hiện ra đứa trẻ không.”
“Anh hiểu rồi.” Đại Bảo nói. “Em quan sát kỹ lưỡng thật đấy, đây chắc chắn là căn cứ tốt nhất để chứng minh cô ta chính là hung thủ đã gϊếŧ hại đứa bé. Nếu như chứng minh được xung quanh hiện trường phát hiện ra thi thể không có loại cát thành phần thế này, sẽ khẳng định được rằng không phải là cô ta tiếp xúc với cát ở gần hiện trường tử vong.”
Tôi thở dài, nói: “Cho dù kết quả đối chiếu trùng khớp, cũng chỉ có thể chứng minh cô ta đã nắm vào cát ở gần hiện trường nơi đứa bé tử vong chứ không thể khẳng định cô ta chính là hung thủ gϊếŧ người. Kiểu vụ án gϊếŧ người tự sát bao giờ cũng vô cùng rắc rối, không có khẩu cung để kiểm chứng.”
Quay lại bên thi thể, chúng tôi bắt đầu khám nghiệm vài tổn thương nhỏ ở mặt trước thân thể. Giữa hai vυ' của Khương Phương Phương có vết xuất huyết dưới da to cỡ một nắm tay, ngoài ra không phát hiện thêm tổn thương nào khác trên người.
“Kể ra Thân Tuấn cũng khá yêu vợ đấy chứ.” Đại Bảo nói. “Làm lạc mất con mà chỉ cãi cọ chứ không thượng cẳng chân hạ cẳng tay.”
“Thế đây không phải là tổn thương à?” Tôi chỉ vào vết xuất huyết trước ngực Khương Phương Phương. “Em cảm thấy tổn thương này rất bất thường.”
“Bất thường thế nào?” Đại Bảo hỏi. “Xuất huyết dưới da bình thường thôi mà!”
Tôi xua tay ngăn Đại Bảo đừng nói tiếp nữa, cúi đầu ngẫm nghĩ rồi đi tới một góc phòng giải phẫu, lật giở những quần áo của Khương Phương Phương mà chúng tôi đã cởi ra lúc mới bắt đầu giải phẫu.
Đột nhiên, một điều tra viên chạy vào phòng giải phẫu: “Bác sĩ Tần, công tác điều tra của chúng tôi cơ bản đã kết thúc, Khương Phương Phương có một nhân tình, chúng tôi đã khống chế anh ta. Phân đội trưởng bảo tôi tới thông báo cho anh.”
Ánh mắt tôi vẫn không rời khỏi chiếc quần của nạn nhân, nói: “Ý anh nói là, rất có thể Khương Phương Phương bị người tình gϊếŧ hại?”
Điều tra viên ngẩn người: “Không không không, sao lại thế được, Khương Phương Phương nhảy sông tự tử cơ mà? Theo điều tra, tối ngày 29, anh ta không có điều kiện thời gian để gây án, nhưng từ tối ngày 28 đến sáng sớm ngày 29, anh ta không đưa ra được chứng cứ ngoại phạm, cho nên chúng tôi nghi ngờ chính anh ta đã gϊếŧ hại đứa trẻ.”
Tôi ngẩng đầu nhìn điều tra viên, nói: “Nhưng tôi lại cảm thấy chính Khương Phương Phương đã gϊếŧ hại đứa bé.”
“Gϊếŧ con mình ấy à? Lại bằng cách thức tàn nhẫn đến vậy?” Điều tra viên kinh ngạc kêu lên.
“Chúng ta không thể dùng cách tư duy của mình để đánh giá tư duy của một người mắc bệnh tâm thần được.” Tôi nói. “Người bình thường sẽ không bao giờ đối xử như vậy với một đứa trẻ, nhưng người có vấn đề về thần kinh lại khác. Ngoài cát dính trên tay, chúng tôi còn nhận ra trên giày nạn nhân có dính đầy bùn vàng. Chỗ nạn nhân tử vong không hề có bùn vàng, mà đây chắc chắn là bùn tại hiện trường sát hại đứa bé.”
Đúng lúc đó, điện thoại trong phòng giải phẫu réo lên inh ỏi, là bác sĩ Vương gọi tới. Sau khi soi dưới kính hiển vi điện tử, mọi người phát hiện ra cát dính ở kẽ tay Khương Phương Phương giống hệt như cát ở hiện trường nơi phát hiện ra thi thể đứa bé.
“Giờ thì chúng ta đã có chứng cứ gián tiếp để chứng thực chính Khương Phương Phương đã chôn đứa bé.” Tôi nói.
“Liệu có khả năng là kẻ khác chôn đứa bé, còn Khương Phương Phương giằng co, chống cự, bới đứa bé lên không?” Đại Bảo vẫn không yên tâm.
“Trên người Khương Phương Phương không hề có dấu vết bị khống chế hay chống cự.” Tôi nói. “Cho nên lúc còn sống, cô ta không bị khống chế hay uy hϊếp.”
Điều tra viên nói: “Vậy thì đây là một vụ án gϊếŧ người tự sát mất rồi, tuy chứng cứ vẫn còn vài vấn đề nhưng chúng ta vẫn còn một hướng đi khác. Chúng ta phải nhanh chóng tìm ra đứa bé gái, tối hôm đó bé gái ra khỏi nhà cùng với mẹ và em trai, cho nên có lẽ em bé biết chuyện mẹ mình đã chôn em. Các anh nghĩ xem, trước khi tự sát, Khương Phương Phương có thể đem con gái đi đâu được? Cầu trời đừng có mang chôn đấy nhé! Một đứa bé năm tuổi chắc không dễ chôn đâu nhỉ?”
“Cô ta bị tâm thần gián đoạn lại rối loạn cảm xúc lưỡng cực nữa.” Tôi nói. “Vào ngày 29, cô ta cãi vã với Thân Tuấn nhưng không đánh nhau, cho thấy lúc đó chắc cô ta vẫn bình thường, hẳn là không thể lại gϊếŧ con gái mình được.”
“Vậy cô ta tự sát là do cắn rứt lương tâm ư?” Đại Bảo băn khoăn.
Tôi lắc đầu, nói: “Cho đến bây giờ, em vẫn chưa thể kết luận Khương Phương Phương đã tự sát.”