Sư phụ gật đầu: “Căn cứ vào tổn thương trên thi thể, tôi có đủ bằng chứng để khẳng định rằng nạn nhân bị ngã từ trên cao xuống, khiến lưng và vùng chẩm đập mạnh xuống đất dẫn tới tử vong.”
“Em còn một thắc mắc.” Tôi vẫn ngoan cố. “Tại vị trí của nạn nhân ở hiện trường, phát hiện ra vết máu của nạn nhân trên tường cách mặt đất 20 centimet, rơi từ trên cao xuống làm sao lại có vết máu dạng phun bắn được?”
Sư phụ ngẫm nghĩ một lát, đột nhiên hai mắt sáng rực, chỉ kẹp cầm máu vào vết rạn xương ở đáy sọ của nạn nhân, nói: “Đáy sọ bị gãy xương, dịch não tủy và máu trong sọ sẽ tràn qua kẽ nứt trên đáy sọ lọt vào trong khoang mũi, miệng, do nạn nhân đã mất đi ý thức nên sẽ hít phải máu và dịch não tủy vào khí quản, sau đó bị ho sặc, nôn ra. Vết máu là do nạn nhân ho bắn vào tường.”
Tôi nhớ lại bãi nôn ở bên cạnh vũng máu tại hiện trường, có vẻ như sư phụ phân tích không sai chút nào.
Sư phụ cầm dao khứa rách khí quản của nạn nhân, nói: “Xem này, không nằm ngoài dự đoán, trong khí quản của nạn nhân vẫn còn bọt máu.”
Điểm nghi ngờ cuối cùng đã được sư phụ giải thích hợp lý, tôi thực sự không còn lời nào để phản bác. Xem ra, nạn nhân đúng là tử vong do ngã từ trên cao xuống.
“Nhưng,” tôi lại thắc mắc, “nửa đêm nửa hôm, tại sao Tôn Tiên Phát lại ngã từ trên cao xuống? Nếu ngã như vậy, chỗ anh ta rơi xuống chính là ngay phía trên chỗ anh ta nằm.”
Tôi nói xong liền tháo găng tay, bước sang văn phòng bên ngoài phòng giải phẫu, mở ảnh trên máy tính ra: “Vậy, nơi anh ta ngã xuống có lẽ là trên đầu tường của bức tường bao liền kề với tườnh nhà. Nửa đêm nửa hôm, anh ta còn leo lên tường để làm gì?”
“Vậy… vậy… là tử vong do ngã thật à…” Đại Bảo đã bấn loạn vì sai lầm của chúng tôi. “Thế là phải nhanh chóng khép lại vụ án phải không?”
“Đừng vội!” Sư phụ nói. “Tử vong là do rơi từ trên cao xuống, tuy nhiên chưa thể khẳng định chỉ là vô tình. Tiếp theo, chúng ta cần phải làm rõ nguyên nhân tại sao giữa đêm khuya nạn nhân lại ngã từ trên cao xuống.”
“Nạn nhân trở về nhà sau khi đã uống đầy rượu trong đám tang người tình, để thuốc là và chìa khóa trên bàn rồi lại ra khỏi nhà, khóa cửa lại, trèo lên tường, sau đó nhảy xuống chết?” Tôi vừa phán đoán về trình tự vụ việc, vừa đặt giả thiết: “Tự tử vì tình, hay là nhìn trộm?”
Thấy chúng tôi tập trung suy nghĩ, cơn giận của sư phụ cũng đã nguôi ngoai ít nhiều, anh ấy phì cười trước giả thiết mà tôi đưa ra: “Cậu giàu trí tưởng tượng thật đấy, nhìn trộm mà cũng nghĩ ra được! Hàng xóm của anh ta đều là người già yếu bệnh tật, có gì để mà nhìn trộm?”
Sư phụ vừa dứt lời, điều tra viên liền bước vào phòng giải phẫu: “Báo cáo tổng đội phó Trần, theo chỉ thị của anh, chúng tôi đã điều tra những người tham gia đám tang nhà họ Lưu hôm đó. Họ đều phản ánh rằng nhà họ Lưu không phát thuốc lá cho người đến dự đám tang, còn thuốc lá bày trên bàn nhà họ là thuốc lá Ngọc Khê.”
Tôi nhất thời ngây thộn chẳng hiểu mô tê gì sất, có phát thuốc lá hay không thì có liên quan gì đối với quá trình phục dựng vụ án?
Sư phụ vừa cởi trang phục giải phẫu, vừa rút lấy một điếu thuốc lá, châm lửa, hít lấy một hơi dài.
Chúng tôi đều đứng nghiêm trang bên cạnh sư phụ, chờ đợi sư phụ chỉ bảo công việc tiếp theo.
Thình lình, sư phụ nói: “Chắc là vậy rồi!”
Tất cả chúng tôi đều ngơ ngác, tôi nhịn không nổi, bèn hỏi: “Chắc là thế nào kia?”
“Theo như phán đoán của các cậu trước đó, nạn nhân sau khi vào nhà lại trở ra ngoài, trèo lên tường, đúng không?” Sư phụ hỏi.
“Đúng vậy.” Tôi nói. “Anh ta đã để thuốc lá và chìa khóa lên trên bàn trong phòng khách.”
Sư phụ nở một nụ cười, nói: “Đồ vật trên bàn, có thể là do nạn nhân để vào sau khi trở về nhà, cũng có thể là do nạn nhân đã quên không mang theo khi ra khỏi nhà để phụ giúp đám tang vào buổi chiều.”
Được sư phụ nhắc nhở, tôi đột nhiên bừng tỉnh: “Ồ, phải, đúng rồi!”
“Sao? Chuyện này… là thế nào?” Đại Bảo vẫn chưa kịp phản ứng.
Tôi nói tiếp: “Nếu nạn nhân quên không mang theo chìa khóa và thuốc lá khi ra khỏi nhà, thuốc lá thì không có vấn đề gì, nhưng nếu không có chìa khóa, anh ta vào nhà bằng cách nào đây?”
“Phải!” Bác sĩ Quế khoanh tay trước ngực, chậm rãi bổ sung, “bởi vậy, anh Trần mới cho điều tra viên đi điều tra về thuốc lá. Nhà họ Lưu mới người tới dự tang lễ hút thuốc lá Ngọc Khê, còn trong nhà nạn nhân lại là thuốc lá Vân Yên.”
Tôi bổ sung thêm: “Thuốc lá trong nhà nạn nhân không phải là thuốc lá dùng trong đám tang buổi chiều, vậy thì không thể căn cứ vào chi tiết thuốc lá và chìa khóa đều ở trong nhà mà suy luận nạn nhân đã vào trong nhà. Mà có vẻ như khi nạn nhân ra khỏi nhà vào buổi chiều, rất có thể đã quên mang theo chìa khóa nên buổi tối anh ta đã không thể vào nhà được.”
“Không vào nhà được,” sư phụ hỏi tiếp, “nếu là các cậu, các cậu sẽ làm thế nào?”
Tôi quay trở lại phòng làm việc bên ngoài phòng giải phẫu, lật mở từng tấm ảnh hiện trường trên máy tính.
“Hiểu rồi!” Mắt tôi sáng rực. “Mọi người xem này, tại đỉnh tường nơi nạn nhân ngã xuống, ngay bên cạnh chính là cửa sổ tầng hai của căn nhà. Còn nhớ lần đầu tiên chúng ta tới khám nghiệm hiện trường, cửa sổ tầng hai mở toang, lúc đó Lâm Đào còn nói mở cửa sổ như vậy là rất nguy hiểm.”
“Phải rồi!” Lâm Đào nãy giờ đứng ở bên cạnh nghe chúng tôi phân tích, lúc này cũng lên tiếng. “Nạn nhân trèo lên tường, có lẽ là muốn di chuyển tới bên cạnh cửa sổ rồi trèo qua cửa sổ vào trong nhà, nhưng vì uống nhiều rượu, tay chân lóng ngóng nên đã ngã từ trên tường xuống.”
“Bây giờ chúng ta phải làm gì ạ?” Tôi hăm hở xắn cao tay áo, tỏ ý sẵn sàng bắt tay vào công việc, nóng lòng muốn chuộc lại lỗi lầm mà mình đã phạm phải trước đó.
“Khó xử đây!” Sư phụ nói. “Đến giờ, tất cả vẫn chỉ là suy đoán, tệ hại hơn nữa là trước đó, Công an huyện đã lập hồ sơ và thông báo tới thân nhân của nạn nhân. Nếu không có đầy đủ chứng cứ, chúng ta cứ thế thông báo khơi khơi cho gia đình người ta, chắc chắn họ sẽ nói công an chúng ta không phá được vụ án nên mới bịa ra là nạn nhân tự ngã. Nếu là tôi, tôi cũng không tin.”
Tôi cúi gằm mặt, hiểu rằng sư phụ đang trách mình.
“Được rồi!” Sư phụ nhìn thấy vẻ mặt đau khổ của tôi lại thấy thương hại, nói tiếp. “Bây giờ chúng ta hãy quay lại hiện trường, mong rằng có thể tìm ra chứng cứ hữu ích ở đó.”
“Chuyện này không thể chỉ trách một mình Bí Đao được.” Lâm Đào cũng đã nhận ra sự trách cứ của sư phụ, bèn bước lại gần giải nguy cho tôi. “Bên khám nghiệm dấu vết chúng em cũng phải chịu trách nhiệm. Em cho rằng lần này sở dĩ phía em không thể tìm ra manh mối, bởi lẽ trong lần khám nghiệm hiện trường đầu tiên, chúng em chỉ chú ý tới khung cửa sổ tầng hai và mặt đất nơi nạn nhân rơi xuống, nhưng lại không quan sát kỹ bậu cửa sổ tầng hai và bức tường nơi nạn nhân có thể đã bấu víu vào.”
“Chuyện này không thể trách cậu được.” Sư phụ vẫn khăng khăng đổ hết trách nhiệm lên đầu tôi. “Bác sĩ pháp y mà không thể làm rõ nguyên nhân tử vong, phục dựng hiện trường sai lầm, đương nhiên là các cậu không thể tìm ra dấu vết vị trí ở vị trí chính xác. Tần Minh lần này khó mà chối bỏ trách nhiệm.”
Tôi lại cúi gằm mặt xuống, bài học này đúng là khắc cốt ghi tâm.
*
Quay lại hiện trường, Lâm Đào một mình leo lên bức tường bao cao gần hai mét, cầm kính lúp tìm kiếm dấu vết trên tường, còn vài nhân viên pháp chứng khác xúm lại xem xét bậu cửa sổ trên tầng hai. Lúc này thì tôi chẳng thể giúp được việc gì, chỉ sốt ruột đi vòng quanh sân nhà, chờ đợi tin tức tốt lành từ họ.
Suy đoán của sư phụ lại một lần nữa tiến đến gần sự thực, chẳng mấy chốc Lâm Đào và những đồng nghiệp của cậu ta đã tìm được bằng chứng trực tiếp trên tường và bậu cửa sổ.
“Dấu vết để lại trên mặt tường và đầu tường đã chứng minh được cho tất cả.” Sau khi quay về, đối chiếu kiểm tra, Lâm Đào vui mừng báo cáo với sư phụ. “Tuy đã qua một tháng, song hiện trường vẫn được niêm phong kín, vật chứng dấu vết vẫn còn nguyên vẹn. Mặt tường có vết ma sát rõ ràng, chắc hẳn là do nạn nhân để lại khi trèo lên tường. Trên đầu tường cũng có vài dấu chân nguyên vẹn của nạn nhân, trong đó có một dấu chân phải bị biến dạng, có vết ma sát, có lẽ là dấu vết để lại khi trượt ngã.”
“Trên bậu cửa sổ cũng có dấu bàn tay và ngón tay của tay trái nạn nhân, có hướng từ ngoài vào trong, cũng có nghĩa là bàn tay trái của nạn nhân đã bám được vào bậu cửa sổ nhưng bàn tay phải còn chưa kịp bấu vào.” Một nhân viên pháp chứng khác nói.
“Tôi cũng có phát hiện.” Sư phụ xách đôi giày của nạn nhân lên, nói: “Tôi đã quan sát kỹ bề mặt của đôi giày, phần mép của chiếc giày bên phải có vết trầy xước do ma sát với vật cứng, hướng ma sát là từ dưới lên trên, chứng cứ này cũng có thể chứng thực nạn nhân đã trượt chân lên tường rồi rơi xuống.”
“Vậy thì, có vẻ như là,” Đại Bảo xen ngang, “nạn nhân đã bám được tay trái vào bậu cửa sổ, chân trái và tay phải đang lơ lửng trên không thì bỗng nhiên chân phải bị trượt nên đã ngã ngửa xuống đất. Như vậy sẽ lý giải được tại sao nạn nhân lại ở trong tư thế nằm ngửa, quay đầu về phía chân tường.”
Tôi đứng bên cạnh, im lặng không nói gì, lắng nghe họ lần lượt phục dựng quá trình vụ việc.
Đã có đầy đủ chứng cứ hiện trường, vụ việc mau chóng được xử lý. Lại qua một đêm buồn phiền, hôm sau tôi dậy rõ sớm, tới phòng làm việc của sư phụ chủ động nhận lỗi.
Thái độ của sư phụ khác hẳn với tưởng tượng của tôi, anh ấy chỉ ôn tồn hỏi: “Đã biết mình sai ở đâu chưa?”
Tôi gật đầu, nói: “Em biết rồi ạ, lệ thuộc vào ấn tượng chủ quan, làm việc đại khái, thiếu thận trọng.”
“Ừm, tổng kết được đấy!” Sư phụ nói. “Khi cậu mới tới đó, mọi người đều nói là án mạng, bởi vậy cậu cũng cho là án mạng, nhưng cậu đã quên mất rằng, việc đầu tiên mà bác sĩ pháp y cần làm rõ chính là xác định phương thức tử vong của nạn nhân. Vì ngay từ đầu đã đoán chắc là án mạng nên cậu đã dùng suy đoán chủ quan để loại bỏ mọi khả năng về một vụ tai nạn bất ngờ, tệ hại nhất là đã không giải phẫu cẩn thận, để lọt lưới một manh mối hết sức quan trọng, chính là tổn thương ở vùng lưng. Nếu như lúc đó cậu giải phẫu phần lưng của nạn nhân, chắc chắn cậu sẽ thay đổi một trăm tám mươi độ phán đoán của mình.”
“Nói thực với sư phụ, tại vì bác sĩ Quản cứ giục em kết thúc mau lên nên em mới không giải phẫu phần lưng.” Trước khi tới đây, tôi đã tự nhủ với lòng rằng bất kể thế nào cũng không biện hộ, vậy mà lúc này vẫn không nhịn nổi mà bật ra một lời giải thích.
Sư phụ liền nghiêm giọng nhấn mạnh: “Cậu là bác sĩ pháp y của sở Công an tỉnh, dù sai hay đúng, cậu đều phải chịu trách nhiệm, cậu không được phép để bất cứ ai làm ảnh hưởng tới mình. May mà vụ án này vẫn chưa bắt bớ ai, nếu để người ta bị tù oan, lương tâm cậu liệu có thanh thản được không?”
Sư phụ nói rất có lý, tôi im lặng gật đầu.
“Nghề pháp y không hề dễ dàng.” Sư phụ nói. “May mà cậu số đỏ, sai lầm lần này chưa gây nên hậu quả nghiêm trọng. Phán đoán sai một vụ việc, lãng phí công sức đã đành, còn có thể gây ra án oan sai, để kẻ phạm pháp nhởn nhơ ngoài vòng pháp luật, bởi vậy mới nói trách nhiệm của bác sĩ pháp y hết sức nặng nề. Cậu muốn làm một bác sĩ pháp y giỏi, bất cứ lúc nào cũng cần phải nghiêm túc và thận trọng. Không được sợ sai, phải tự tin đối mặt với mọi thách thức, bởi vì chúng ta có vũ khí của chúng ta, đó chính là khoa học pháp y. Khoa học có thể chiến thắng tất cả.”
Tôi hít vào một hơi thật sâu rồi ngẩng lên nói: “Sư phụ, hãy tin em, hãy cho em cơ hội lập công chuộc tội!”