Ai ngờ hôm qua bà Xuân lại chạy đến trả lại một cân kẹo, nói rằng cô gái kia không đồng ý nữa. Vương Tú Nga gặng hỏi lý do mãi, cuối cùng bà Xuân phải nói thật, cô ấy đã gặp mặt một người khác, là ông chủ nhà hàng trong thành phố, hơn bốn mươi tuổi.
Trước khi đi, bà Xuân còn nói thêm một câu: “Đàn ông ấy mà, đẹp trai thì có ích gì, cuối cùng vẫn phải xem ai kiếm được tiền.” Vương Tú Nga nổi giận không cho bà Xuân đi, nói rằng vụ này không thành là do bà xếp đặt linh tinh, lẽ ra chỉ nên để người ta gặp mỗi Lâm Hoài thôi, sao lại sắp xếp gặp thêm người khác nữa?
May mà lúc ấy Lâm Hoài kéo bà vào nhà, không để bà gây gổ căng thẳng với bà Xuân. Lúc bà Xuân ra về vẫn còn giận dữ, vừa đi vừa lẩm bẩm: “Chẳng phải là do Lâm Hoài không bằng người khác sao? Sau này đừng có tìm tôi nữa, tôi không hầu được.”
Những lời này như tát vào mặt Lâm Hoài, nhưng bà ấy nói lại là sự thật, lời thật thì luôn khó nghe. Lâm Hoài còn phải gượng cười với bà, dù sao cũng là người cùng làng, trước sau chỉ cách nhau vài bước chân, làm căng thì khó nhìn mặt nhau.
Nhưng những lời nói ấy đã khiến bà Tú Nga tức giận đến mức phải lấy thuốc trợ tim uống liền hai viên mới đỡ. Sau đó, bà cùng Lâm Hoài ngồi trong sân đến nửa đêm, chỉ nghe được tiếng thở dài của bà và tiếng Lâm Hoài đập muỗi.
Hai mẹ con đều cảm thấy khó chịu, nhưng cũng chẳng còn cách nào khác. Nhà họ không khá giả, ai lại muốn gả con gái mình vào đây để chịu khổ chứ? Bà Tú Nga hiểu điều này, ngày xưa chính bà cũng từng chịu khổ như vậy. Vì nghèo, nhà bà và nhà chồng phải đổi con cho nhau. Bà gả vào nhà họ Lâm, còn cô của Lâm Hoài thì gả lại nhà họ Vương.
Nhưng chuyện này xảy ra với Lâm Hoài, lại làm bà không thể cam lòng. Cô con dâu tưởng chừng sắp cưới được vào cửa bỗng dưng không có, sao bà có thể không lo lắng, không buồn cho được.
Càng buồn thì bà càng hay suy nghĩ lung tung, đầu tiên là nghĩ đến bà Xuân, đoán già đoán non xem có phải bà Xuân đã nói gì với nhà gái hay không. Bà tức tối đi ra cổng, Lâm Hoài vội bỏ dở việc tưới cây chạy ra cản mẹ, sợ bà lại gây gổ với người ta.
“Mẹ à,” Lâm Hoài ném cái gáo nước xuống đất, cố gắng nói thêm một lần nữa, “Tình hình nhà mình thế nào mẹ cũng rõ mà, bởi vì thím Xuân nói với người ta là nhà mình có xe nên cô ấy mới đồng ý gặp con, giờ biết mình không có xe, người ta đổi ý cũng phải thôi mà?”
Bà Tú Nga tức không chịu nổi, chỉ vào con bò đang cúi đầu ăn cỏ trong chuồng mà nói: “Xe bò chẳng phải cũng là xe sao? Có nhất thiết phải cần loại xe bốn bánh để mà cung phụng như ông bà tổ tiên thế không?”
Nhưng lời nói ra chưa được nửa chừng khí thế cũng đã mất hết. Bà nói xong quay lưng lại, cố tỏ ra cứng cỏi: “Mẹ không tin là con không lấy được vợ, thằng ngốc ở đầu làng còn cưới được vợ cơ mà, sao con lại không thể?”
Lâm Hoài không còn hy vọng gì nữa, lại chui vào vườn rau nhỏ của mình, vẻ mặt đầy cô đơn, khẽ nói: “Thôi bỏ đi, chuyện này cưỡng ép cũng không được.” Vương Tú Nga thấy dáng vẻ không tranh không giành của anh thì tức giận quá sức, thật hận không thể đem anh nhét trở lại trong bụng mà.
Muốn mắng anh nhu nhược nhưng lại không nỡ, bà hừ một tiếng: “Gặt xong vụ này, con cũng theo người ta ra ngoài đi. Dựa vào trồng trọt để cưới vợ thì khó lắm, ra ngoài gặp nhiều người, biết đâu quen được người từ nơi khác, tốt nhất là vào làm trong nhà máy điện tử ấy.”
Trong làng có một số nhà đã từng như vậy, họ gặp được mấy cô gái ở nơi khác trong các nhà máy, cuối cùng thuận lợi về quê kết hôn và sinh con. Vì thế, Vương Tú Nga mong muốn Lâm Hoài cũng ra ngoài với hy vọng tìm được người vợ ngoài tỉnh như vậy.
Lâm Hoài sờ sờ mấy lá cà tím đã ngả vàng, không nói gì, nhìn vẻ mặt thì có vẻ không đồng tình với lời của mẹ. Sau một lúc sờ lá cà, anh đi vào trong nhà, bà Tú Nga vội theo sau, thấy anh cầm một bình xịt nhỏ và một túi thuốc màu xanh thì ngay lập tức nổi giận, bắt đầu la lên: “Con có nghe mẹ nói gì không? Chẳng lẽ đám rau đó còn quan trọng hơn cả mẹ và vợ của con à?”
Vương Tú Nga tính tình nóng nảy, còn Lâm Hoài lại chậm chạp, dù có nói gì cũng không thể khiến anh tức giận. Anh dùng nước pha loãng thuốc trừ sâu rồi mới trả lời, giọng có chút bất lực: “Mẹ, con chỉ biết trồng trọt, cũng chỉ muốn làm việc này thôi. Cưới không được vợ thì con vẫn có thể nuôi mẹ đến cuối đời, mẹ đừng lo lắng nữa.”
Người làm cha mẹ nào nghe con nói thế thì cũng buồn không chịu được, bà Tú Nga thở dài: “Mẹ không muốn con kiếm tiền nuôi mẹ.” Biểu cảm cáu kỉnh của bà dịu xuống, có chút đau lòng, “Mẹ chỉ lo sau này mẹ không còn nữa, thì con chẳng có ai bên cạnh. Những ngày lễ tết người ta vui vẻ đoàn tụ bên nhau, mà con lại cô đơn một mình, trong lòng làm sao thoải mái được?”
Lâm Hoài vừa phun thuốc cho cà tím vừa cười cợt qua loa, như chẳng có gì đáng để bận tâm: “Mẹ à, có thì có, không có thì thôi.” Nhưng thực ra anh biết cũng đến lúc phải sốt ruột rồi, vì tuổi của anh cũng không còn trẻ nữa, trong làng ai cũng biết anh là kẻ độc thân lâu năm.
Có mấy ông chú, bà cô nhiệt tình giúp anh để ý, và cũng có vài cô gái đồng ý qua lại, thậm chí sắp bàn đến chuyện hôn nhân, nhưng cuối cùng cũng chẳng đâu vào đâu. Mấy cô gái sau khi quen biết hiểu rõ tính tình của Lâm Hoài, họ cũng không muốn tiếp tục nữa.
Lâm Hoài chẳng có tật xấu gì lớn cả, chỉ là tính tình quá hiền lành dễ nói chuyện, lại có vẻ ngoài thư sinh không mạnh mẽ. Người ta khen thì nói anh là người thật thà, tốt tính, nhưng chê bai thì cũng rất nhiều.
Họ nói Lâm Hoài không "đàn ông", không có khí phách nam nhi, nhìn như một kẻ ngốc nghếch. Mặc dù anh biết trồng trọt, biết giặt quần áo, biết nấu cơm, nhưng như thế thì có ích gì, làm nông dân thì có tương lai gì đâu.
Vương Tú Nga buồn rầu đến mức phải tìm thầy bói xem mệnh, ông thầy phán rằng số của anh không thể có vợ, khiến bà tức giận đến suýt cãi nhau với ông ta. Cuối cùng bà ném tiền lại rồi mắng mỏ kéo Lâm Hoài về nhà.
Về đến nhà, Lâm Hoài vác cuốc ra đồng làm việc. Khi đó anh không hề phản ứng mạnh mẽ như mẹ mình, nhưng sau khi làm xong việc, mồ hôi ướt đẫm người, anh ngồi ở bờ ruộng hóng gió, trong lòng cũng rối bời.
Ở vùng nông thôn này, chẳng có người đàn ông nào mà không muốn lấy vợ cả. Vợ đẹp con ngoan, bếp lửa ấm cúng là giấc mơ của biết bao người, nhưng Lâm Hoài lại không có được điều đó. Bởi như anh đã nói, chuyện này không thể cưỡng cầu được, có thì có, không có thì thôi.