Năm Long Khánh thứ 16, hạn hán hoành hành khắp Yên Châu, ba mẫu ruộng cằn cỗi nhà ta chỉ thu hoạch được vỏn vẹn một thạch lương thực.
Vì năm miệng ăn trong nhà, bà nội quyết định liều mình một phen, đến phủ Hưng quốc công cách đó mấy chục dặm để “xin lộc”.
Nhà ta đời đời làm ruộng, vốn chẳng dính dáng gì đến hàng vương tôn quý tộc nơi kinh thành.
Nhưng người ta một khi phải đối mặt với nguy cơ chết đói, thì tự khắc sẽ trở nên lanh lợi.
Bà nội cũng vậy, giữa đêm khuya thanh vắng, bà lục tung tất cả những người mình từng quen biết trong đầu, rồi đột nhiên hai mắt sáng rực, vỗ đùi cái bốp, nhớ ra bà dì họ ngoại nhà mẹ đẻ có một người thân thích làm di nương trong phủ Hưng quốc công.
Mà di nương trong phủ quốc công, mặc dù không phải là chủ mẫu danh chính ngôn thuận, nhưng nếu có thể ban phát chút lộc lá, cũng đủ cho nhà nông chúng ta ăn cả nửa năm rồi.
Đối với việc “xin lộc” này, cha mẹ ta không mấy hào hứng.
Đặc biệt là cha ta, ông ấy vốn là người thật thà chất phác, ít nói, cả ngày chỉ biết cúi mặt xuống đất, làm lụng vất vả, cả đời cam chịu.
Nhưng chính người đàn ông như vậy, lại cho rằng thà chịu nhục nhã còn hơn là chịu đói.
Đói thì cắn răng chịu đựng là được, còn nhục nhã thì ông không thể ngẩng mặt lên làm người.
“Không phải bảo con đi, con ủ rũ cái gì! Con chỉ nghĩ đến bản thân mình không ngẩng mặt lên được, chẳng lẽ không màng đến cái thai trong bụng vợ con sao?! Cả đời con chỉ được đến thế này thôi, đồ vô dụng, c h ế t đói rồi chôn xuống đất cũng chỉ là cục đất thối! Nhưng Xuân Muội và Thu Muội là con gái ruột của con, con là cha mà nỡ lòng nào trơ mắt nhìn chúng nó đi làm con ở, làm dâu nhà người ta hay sao?!”
Bà nội xưa nay vẫn luôn khinh thường dáng vẻ cứng đầu của cha ta, nên vừa mở miệng đã không chút khách khí, đ.â.m thẳng vào nỗi đau của ông.
Mỗi câu nói của bà nội đều như nhát dao cứa vào tim cha ta, ông nhìn cái bụng nhô lên của mẹ ta, cuối cùng chỉ biết thở dài một hơi, quay đầu cầm lấy cái cuốc, tiếp tục ra đồng cặm cụi làm việc.
Năm đó, ta mười tuổi, Thu Muội bốn tuổi, còn đứa bé trong bụng mẹ ta đã được gần bảy tháng.
Bà nội nói là làm, đêm đó liền thu dọn một bọc lớn, bên trong chứa đầy những loại trái cây tươi ngon nhưng không đáng giá là mấy.