Dịch giả: †Ares†
Khang Hi gọi mấy con trai tụ tập lại bên người, nói:
- Các con có biết vì sao trẫm phải triệu hồi vương công Mông Cổ lại không?
Thái tử nói:
- Tâm tư của hoàng a mã, chúng nhi thần không dám đoán bừa.
Khang Hi cười nhẹ, nói:
- Không nói bừa, không đoán ẩu, điều này không sai, nhưng hôm nay trẫm cho phép huynh đệ các con được suy đoán một lần.
Đại a ca nhìn thái tử, lại nhìn sang Dận Chỉ cùng Dận Chân, chần chừ một chút, nói:
- Hoàng a mã, tam đệ tứ đệ tuổi còn nhỏ, nhi thần cho rằng các đệ ấy còn chưa hiểu được quốc chính, có nên chờ cho các đệ ấy lớn thêm một chút mới lại tiếp tục học tập chính sự?
Vẻ mặt Khang Hi không chút thay đổi, nói:
- Trẫm 8 tuổi đăng cơ đã bắt đầu lâm triều thính chính (1), tam a ca năm nay đã 9 tuổi, tứ a ca mặc dù còn khá nhỏ nhưng cũng có chút kiến thức, nhi tử của trẫm quyết không thể giống phiên vương triều Minh (2), an nhàn làm vương gia hưởng thái bình được. Từ giờ trở đi mấy người các con không chỉ cần tập võ mà còn phải học tập cả chính sự, trẫm cũng sẽ tìm cơ hội phái các con đi làm việc, không lịch lãm làm sao có thể thành tài. Không có tiền đồ, chớ nói thân vương, quận vương, dù là bối lặc trẫm cũng sẽ không phong, nếu không có tiến bộ, cẩn thận ngay cả tước vị bối tử hiện tại của các con trẫm cũng triệt. (3)
Thấy Khang Hi động nộ, các a ca vội quỳ cả xuống đất thỉnh tội. Trong lòng thái tử vừa hưng phấn lại vừa thấy một chút lo lắng. Hưng phấn là đại a ca lại chọc giận hoàng đế, cứ tiếp như thế, đại a ca sẽ không có khả năng tiếp tục thành chướng ngại vật của mình. Lo chính là hoàng a mã cố ý để các huynh đệ khác cũng tham gia học tập chính sự, mà như thế, dần dà các huynh đệ khác cũng có thể sinh ra ham muốn ngồi lên bảo tọa trong điện Thái Hòa. Theo hắn thấy, tốt nhất là nên giống như triều Minh, nuôi dưỡng tất cả các huynh đệ khác như nuôi phế vật. Hắn không cần mấy chuyện ma quỷ huynh đệ tình thâm gì gì, ngai vàng chỉ có một, giờ có thể "huynh hữu đệ cung" (4), đến lúc đó khẳng định ngươi chết ta sống.
Đối với Dận Chân mà nói, đây là một tin tức cực tốt: có thể tham gia chính sự, thuận tiện ở cạnh quan sát đế vương tâm thuật của lão gia tử. Hắn cũng hiểu được, dưới loại tình huống này, giữa thái tử cùng đại a ca tất có một hồi long tranh hổ đấu, mà hắn đã sớm ôm tâm tư tọa sơn quan hổ đấu. Tuy rằng trước mắt hắn còn chưa tính chủ động xuất kích, nhưng lại không chê làm ngư ông đắc lợi.
Khang Hi nào biết đâu rằng chỉ chớp mắt này, mấy nhi tử trước mặt đều động vô số tâm tư, chỉ nhìn về thái tử mà nói:
- Dận Nhưng, con nói trước tiên xem, trẫm chuẩn bị xử lý tình huống trước mắt như thế nào?
Từ sáu tuổi thái tử đã được Khang Hi ngày đêm bên cạnh dạy bảo, ngày thường cũng bị yêu cầu luyện tập xem tấu chương, coi như có kinh nghiệm, cân nhắc một chút liền đáp:
- Nhi thần nghĩ hoàng a mã sẽ kết giao với mấy vị vương công Mông Cổ để cô lập Cát Nhĩ Đan, cộng thêm lãnh thổ của mấy vị vương công này đều ở giữa ta cùng Cát Nhĩ Đan, nếu như có chiến sự, cũng có thể vì ta mà cản thế của Cát Nhĩ Đan. Vả lại, các vị vương công này kết giao cùng Cát Nhĩ Đan vốn chỉ là cầu lợi, thiên triều ta không thiếu của cải, lấy lợi mà dụ, há lại không được để ý.
Khang Hi sau khi nghe xong gật gật đầu, nói:
- Phần lớn là không sai, không uổng công con bình thường chăm chỉ. Dận Đề, con cũng nói xem.
Đại a ca phỏng đoán ý tứ của Khang Hi, thấy cả lời thái tử cũng chưa đúng hoàn toàn, vì thế vắt óc suy nghĩ để bổ sung chỗ khuyết, liền đáp:
- Khởi bẩm hoàng a mã, nhi thần nghĩ lời thái tử nói tuy đúng nhưng không phải hoàn toàn, nhi thần cảm thấy hoàng a mã sẽ vừa thi ân vừa thị uy với những phiên vương Mông Cổ này, thể hiện khí thế của ta. Theo nhi thần quan sát, bọn hắn rất kính sợ Cát Nhĩ Đan, nhưng cũng không dám ngang nhiên làm trái Đại Thanh ta. Có câu chim khôn lựa cành mà đậu, hoàng a mã ân uy cùng coi trọng, làm hiện rõ phong phạm Đại Thanh triều, nhất định có thể khiến cho những người kia hiểu được rằng chỉ có kính cẩn nghe theo Đại Thanh ta, bọn họ mới có thể sống yên ổn.
Khang Hi từ chối cho ý kiến, hỏi tiếp lão tam Dận Chỉ:
- Còn con thì sao?
Dận Chỉ hoàn toàn không ngờ Khang Hi thật sự hỏi hắn, trong lúc vội vàng không nghĩ được điều gì mới, đành phải dùng một câu trong Luận Ngữ, đáp lấy lệ:
- Nhi thần học thánh nhân, Phu Tử viết: "Chính giả, chính dã, tử suất dĩ chính, thục cảm bất chính" (5). Hoàng a mã là thiên tử, hành sự là hợp lẽ trời, hành vi lại chính trực, những gian tà tiểu nhân này không thể không theo. Quân quân thần thần, vương công Mông Cổ nhất định sẽ hiểu, còn Cát Nhĩ Đan thì tất nhiên tà không thể thắng chính.
Khang Hi cười nói:
- Trong lúc gấp gáp có thể trích dẫn kinh thư cũng không tệ, nhưng còn phải thấu đáo một chút, lý thuyết trong sách vị tất có thể sử dụng cho chính sự thực tế, phải theo hoàn cảnh mà dùng.
Dận Chỉ gật đầu xưng phải.
Khang Hi tiếp tục chuyển hướng Dận Chân, nói:
- Dận Chân, sư phụ của con vẫn khen con có kiến thức, không ngại nói nghe một chút, dù nói sai hoàng a mã cũng không trách con.
Dận Chân thầm nói: "Đây là làm khó ta a, nhớ ngày đó, trong công ty tuy rằng không dạy đế vương tâm thuật, nhưng lại tiến hành huấn luyện không ít ở phương diện lãnh đạo. Ta dùng bình cũ đựng rượu mới vậy.". Nghĩ vậy, trên mặt hắn làm vẻ khó xử, nói:
- Hoàng a mã, nhi thần hổ thẹn, mặc dù có chút ý tưởng, nhưng đều là nghe mưu lược của thái tử cùng đại ca mà ngộ ra, mà nhi thần đọc sách cũng không bì kịp tam ca.
Khang Hi khoát tay chặn lại, nói:
- Không quan trọng, ngày hôm nay chỉ là mấy phụ tử chúng ta nói chuyện phiếm mà thôi, có ý nghĩ gì đều cứ nói đừng ngại.
Dận Chân vội nói:
- Nhi thần bêu xấu, nhi thần chỉ nghĩ ra chín chữ "đối đãi khác nhau, tiêu diệt từng bộ phận" mà thôi.
Khang Hi hứng thú nhìn Dận Chân, nói:
- Lời này có nhiều cách giải, trẫm muốn nghe con tự mình giải thích.
Dận Chân không nhanh không chậm nói:
- Như thái tử cùng đại ca đã nói, mấy vị phiên vương Mông Cổ e ngại Cát Nhĩ Đan, cho nên mới chọn cùng kết giao, nhưng mỗi người trong đó lại có tính cách rất khác biệt. Trong buổi tiệc trước nhi thần có nghe Cao Sĩ Kỳ nói đến mấy người này, liền thỉnh giáo Cao Sĩ Kỳ, biết được Đạt Thập Ba Đồ Nhĩ thân vương ưa thích nhất là tiền tài dê bò, vẫn luôn thèm nhỏ dãi thảo nguyên của bộ lạc Thổ Tạ Đồ, Cao Sĩ Kỳ nói, có thể Cát Nhĩ Đan sẽ coi đây là mồi nhử; Hòa La Lý của bộ lạc Hòa Thạc Đặc tại Vệ Lạp Đặc Mông Cổ đang ở tuổi trẻ ngông cuồng, không cam lòng trở thành phụ thuộc, mà quy mô lãnh thổ bộ tộc cũng không lớn; còn thân vương Ngạc Mộc Bố tại Khách Lạt Thấm Mông Cổ có cội nguồn sâu xa với Ái Tân Giác La ta, vì thế trong buổi tiệc nhi thần đặc biệt lưu ý một chút, thấy khi hắn nhắc tới Cát Nhĩ Đan thì liên tiếp nhìn chung quanh, không yên lòng, khả năng chỉ là nhất thời kết giao, lại sợ chọc giận hoàng a mã, tựa như một cư sĩ cả đời không ăn thịt, giờ chẳng may ăn phải sợ bị Bồ Tát phát hiện vậy. Bởi vậy, Cao Sĩ Kỳ nói với nhi thần, phải tùy đối tượng mà dẫn dắt, người ham lợi cần lấy lợi ra dụ dỗ, người chí lớn lấy tước vị đất đai ban tặng, nhưng phải cắt đất rời xa nơi cũ, còn đối với Khách Lạt Thấm, ban ân thêm cảnh cáo sẽ có thể hiệu quả.
Khang Hi cười to, nói:
- Hay cho một câu "đối đãi khác nhau, tiêu diệt từng bộ phận". Tuy rằng không phải ý kiến của chính con, nhưng nói được rành mạch như thế đúng là khó có, hơn nữa còn quan sát tỉ mỉ, tốt lắm. Mấy huynh đệ các con không để cho trẫm thất vọng, Cao Sĩ Kỳ người này cũng rất có tâm, là nhân tài cho vị trí thượng thư đại thần.
Dận Chân thầm nói, ta chẳng qua là nói mấy câu lý luận chính trị sơ cấp nhất mà thôi, đáng giá kinh ngạc vậy sao? Hơn nữa ta cũng không thể nói cho ngươi biết những điều này là do ta nghĩ ra, nếu không thái tử cùng đại a ca còn không mỗi ngày đề phòng ta như phòng trộm. Thế này là tốt nhất, tặng công lớn này cho Cao Sĩ Kỳ, ta cũng có chút canh uống.
-----oo0oo-----
Chú thích:
- (1) Lâm triều thính chính: lên triều nghe báo cáo và phê duyệt các vấn đề chính trị.
- (2) Phiên vương thời Minh: Chu Nguyên Chương thái tổ triều Minh lập ra chế độ phiên vương, xong dần dần quyền thế của những phiên vương này quá lớn, dẫn tới hai cuộc thanh trừng sau này. Từ đó phiên vương trở thành có chức không có quyền, chỉ có thể sống an phận tại lãnh địa của mình.
- (3) Các tước hiệu đời Thanh, xếp theo thứ tự cao trước thấp sau: thân vương, quận vương, bối lặc, bối tử.
- (4) Huynh hữu đệ cung: anh em hòa thuận tôn kính lẫn nhau.
- (5) Chính giả, chính dã, tử suất dĩ chính, thục cảm bất chính: người cầm quyền phải chính (trực), lấy chính dẫn dắt người, ai dám không chính?
- Cái tên "Vệ Lạp Đặc Mông Cổ" và "Khách Lạt Thấm Mông Cổ": Mông Cổ lúc này đang bị phân chia thành nhiều bộ phận, đây là hai trong số đó.
- Đạt Thập Ba Đồ Nhĩ ( 达什巴图尔 )cùng Hòa La Lý ( 和罗理 )